Ως γνωστόν, «πάντως άρα φιλοσοφητέον». Δηλαδή δεν μπορεί να απορρίψη κάποιος κατά τον Αριστοτέλη το χώρο της φιλοσοφίας αβρόχοις ποσί. Τα πόδια του θα βραχούν, διότι «ει δε μη φιλοσοφητέον, φιλοσοφητέον», δηλαδή, για να βρούμε, αν πρέπει να φιλοσοφούμε, πρέπει να φιλοσοφηθή, να το φιλοσοφήσουμε. Άρα: πάντως φιλοσοφητέον.
Το ίδιο ισχύει και με την θεογνωσία ή την θεολογία, τον λόγο περί του Θεού. Εάν πρόκειται να απορρίψουμε τον Θεό, αν υποθέσουμε, ότι μπορούμε, κάνουμε άθεη θεο-λογία, που πολύ συχνά είναι μία ορισμένη (ή/και ξεπερασμένη εν πολλοίς, όπως ο… αεί βουρβουλακιάζων και πολυειδής Υλισμός) φιλοσοφία των επιστημών.
Το έχουμε ξαναπή, ότι στην Ορθοδοξία δεν έχουμε φιλοσοφίες, θεωρητικολογίες, θρησκευτικές θεωρίες, ωραίες και υψιπετείς ηθικολογίες και τα τοιαύτα. Έχουμε εμπειρία, γνώση με ορισμένο γνωστικό όργανο του ανθρώπου. Θα μπορούσε κάποιος εδώ να θυμηθή τον νεοπλατωνισμό, την θεωρία του Πλωτίνου, που έμπαινε στον χώρο της εμπειρικής θεολογίας με την γνώση του «Ενός»(το Εν=ο «Δημιουργός Θεός»), για να πάρη κάποια όχι άσχετη ιδέα.
Η αφορμή για αυτή την καταγραφή και τα ακόλουθα είναι μία ανα-ανα-αναδημοσίευση ενός παληού χρονογραφικού(=επί τω Πάσχα των Χριστιανών) άρθρου του δοκιμιογράφου, διαφημιστή, (πάλαι) ιστολογούντος, και ρέκτη του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, Γαλλικού Διαφωτισμού και του Αστικού Φιλελευθερισμού κου Ν. Δήμου.
Βεβαίως, θα παρατηρήση κάποιος, ότι υπάρχει μία πτωχεία στην όλη προσπάθεια, αυθαίρετες παραδοχές, δεν αναφέρονται πηγές, κτο.
Αλλά τα δημοφιλή αναγνώσματα της σήμερον, σχεδόν άπαντα, πάσχουν από τέτοια προβλήματα και μείζονα τούτων. Ενώ πάντα «μετράει» και το ευρύτερο πνεύμα και όχι η ακρίβεια των πληροφοριών. Σε αυτό ο homo universalis της θεωρίας του management Peter Drucker είχε δίκηο.
Ας δούμε κάποιες διορθώσεις.
1)Περί ορθολογισμού. Λέει το κείμενο:
«Ο ληστής, όπως κι ο άλλος ορθολογιστής, ο Θωμάς, γύρευε κάποια απόδειξη.»
Ο ορθολογισμός είναι, όπως ορθώς λέει ο αείμνηστος μέγας φιλέλληνας Αυστριακός και ριζοσπάστης ΡΚαθολικός ιερωμένος Λαυρέντιος Γκεμερέυ (φωτό), στο (υπερ-)θαυμάσιο: «Δύση της Δύσης: η απομυθοποίηση της Ευρώπης και ο ελληνισμός», κακή μετάφραση, μετάφρασμα της λέξης ρατσιοναλισμός, rationalism, rationalismus, που, όπως και η λέξη natio, που κακώς μεταφράζεται με την παμπάλαια ελληνική λέξι έθνος, είναι της Γαλλικής Επανάστασης και του Γαλλικού Διαφωτισμού. Οι λέξεις στις διάφορες γλώσσες έχουν και διάφορε(τικέ)ς σημασίες. Έτσι, π.χ., η λέξη πράβδα στα ρωσσικά, έχει διαφορετικό «σημαινόμενο» από την λέξη αλήθεια με την οποία μεταφράζεται συχνά. Ο Μπερδιάγεφ την θεωρεί ευλόγως (εξαίρετη και) μοναδική λέξη. Ταύτα για την αναλογία.
Ratio, λοιπόν, είναι ο «Λόγος», κάτι σαν το λογιστικό μέρος της ψυχής κατά τους Πατέρες, ακόμη και τον Πλατώνα.
Επιπλέον, ορθός λόγος(<«ορθολογισμός») ή ορθώς διανοείσθαι ή λογική, που θεμελίωσε και πάλι ο Αριστοτέλης και μαθηματικοποίησε στους νεώτερους χρόνους ο G.Boole(πρβλ. άλγεβρα Boole), είναι ακριβώς μία μεθοδολογία της διανόησης.
Έχει να κάνη με τον τρόπο σύνταξης των επιχειρημάτων, π.χ. παραγωγικός συλλογισμός, επαγωγικός συλλογισμός, τέλεια ή μαθηματική επαγωγή, ατελής ή των φυσικών επιστημών επαγωγή. Αλλά σε όλα αυτά ενυπάρχει και η φιλοσοφία των επιστημών ή η επιστήμη της επιστήμης, όπου έχουμε αρκούντως ριζοσπαστικές θέσεις σχετικά με τους τρέχοντες «ορθολογιστές» από τον νεοθετικιστή K. Popper ως τον («μετανεωτερικό») Feyerabend. Π.χ., ο ληστής εκ δεξιών θα μπορούσε να σκέπτεται ως εξής, με ένα ορθολογικό τρόπο που περιέχει τέτοια αξιώματα και προκείμενες:
- Θέλω απροϋπόθετα την ευδαιμονία εν ζωή.
- Δεν με ενδιαφέρει(ή δεν μπορώ να την επιδιώξω) η «σωτηρία» ή μόνη αυτή και η πνευματικότητα, ενδοκοσμική ή μεταθανάτια.
- Μπορεί ο στο κέντρο να είναι όντως χαρισματούχος ή και …ο Θεάνθρωπος.
Είναι σαφές, ότι αν στην θέση αυτών των θέσεων βάλουμε άλλες, προκύπτει τελείως ορθολογικά άλλη θέση(δηλ. συμπέρασμα-πόρισμα).
Ο εκ ζερβών
2) Διαβάζουμε: » Βέβαια ο ληστής, αν ήταν διανοούμενος, θα μπορούσε να πει με τον Τερτουλλιανό: “δύναμαι να το πιστέψω, επειδή είναι ανόητο (quia ineptum est)” ή “το θεωρώ σίγουρο διότι είναι αδύνατο (quod impossibile est)”»
Κατ’αρχάς, ο Τερτυλλιανός, όπως ο Κλήμης Αλεξανδρείας και Αθηναίος, όπως ο Ευσέβιος Καισαρείας, όπως ο Ευστάθιος Σεβαστείας, όπως ο Έλληνας Ωριγένης, όπως ο ύστερος εγκρατίτης Τατιανός δεν είναι Αγιος ή Πατέρας, και είναι εισαγωγέας διαχρονικών κακοδοξιών όπως η «εκνομίκευση της πίστης».
Η πίστη δεν είναι παρά-λογη, αλλά είναι υπέρλογη, υπερβαίνει τον «Λόγο», αν και παράγει Λόγο, είναι μία άλλη λειτουργία του ανθρώπου, όπως το είπαμε. Αντιστοιχεί, και θα έλεγα αποδεδειγμένα, στην υπεραισθητή και υπερνοητή γνώση και στην «καρδία» ως γνωστικό όργανο και κέντρο της αυτοσυνειδησίας, άρα όχι βέβαια την υλική.
3.«Τι νόημα έχει που αφήνει τον άνθρωπο να βασανίζεται; Τι εξυπηρετεί ο πόνος κι ο θάνατος αθώων; Κι αυτός ακόμα ο “κακός” ληστής, πόσο υπεύθυνος είναι για την κακία του – όταν τον έχει πλάσει μια πανάγαθη και πανίσχυρη βούληση;»
Εδώ θα μπορούσε κάποιος να θυμηθή την υπόθεση με την Παλαιά Διαθήκη, όπου μετά την Διαθήκη είχαμε την απονομή «δικαιοσύνης» αμεσης. Δεν θα εθεωρείτο φασισμός να καταπολεμούσε ο Θεός «ερήμην» της ανθρώπινης ελευθερίας το κακό; Προφανώς. Ο καπιταλισμός που είναι αναμφίλεκτα από τις διαβολικότερες εμπνεύσεις του ανθρώπου δεν έχει ως άρθρο πίστης του μία υπέρμετρη ελευθερία καταπιεστική, δηλαδή την «ελευθερία που καταπιέζει»; Αλλά εκεί βεβαίως, όλοι οι «Φιλελεύθεροι» δεν μιλούν. Δεν θέλουν π.χ. να εθνικοποιήσουμε με βάση την δημοκρατική αρχή(πλειοψηφικά) όλο ή ένα μικρό μέρος, ακόμη, μεταρρυθμιστικά, από το μεγάλο εγχώριο Κεφάλαιο, διότι αυτό θα ήταν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των αστικών δικαιωμάτων, κτλ. Όσο για τα προβλήματα που προκαλεί ο καπιταλισμός; «Αι, τι να κάνουμε πια, σοβχόζ;»
Ελευθερία ή ασφάλεια, λοιπόν; Ιδού η απορία. Όμως, η (Θεϊκή) αγάπη «ου ζητεί τα εαυτής». Άρα, ελευθερία. Και εξ ελευθερίας ό,τι, π.χ. αφλεξία εν καμίνω, ή αφθαρσία κατά τα μαρτύρια, αν και μόνον αν μας «σκλαβώσει» η αγάπη (και η αλήθεια) Του.
Ιστολογικόν σημειωματάριο φιλαλήθους (philalethe00) 