Όταν ο δυτικόφιλος Χέρτσεν ήρθε στην Δύση, δοκίμασε σκληρή απογοήτευση…

…κι αμέσως αντιλήφθηκε πόσο περιορισμένο ήταν το αστικό πνεύμα των Ευρωπαίων.»

Και αμέσως παρακάτω:

«Στάθηκε αμέσως αντίθετος σ’αυτή την αστικοποίηση των δυτικών κρατών που ο ρώσος πάντα εμίσησε».

Το παράθεμα είναι από το κείμενο του Νικολάι Μπερντιάεφ «Ψυχολογία του ρωσικού μηδενισμού και αθεϊσμού» που περιλαμβάνεται στο εξαιρετικό «Ο χριστιανισμός και το πρόβλημα του κομμουνισμού» (εκδ. Σιδέρη, 1977, σειρά πειστήρια).

Η Υπατία, ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας και η χολιγουντιανή παραγωγή αθεϊστή σκηνοθέτη

«Λοιπόν, αυτή(η Υπατία) μιλούσε στο τετράγωνο σε πολλούς ανθρώπους

μιλούσε για τον παρόντα Θεό και την άκουγαν σιωπηλά

σε χαύνωση, αμφότεροι ακόλουθοι και αντίμαχοι.

Αλλά μια φανατική ορδή διέκοψε,

χέρια και άλλα χέρια ήλθαν κατά πάνω της,

διέρρηξαν τα ιμάτια και την σάρκα της,

την έσπρωξαν στην εκκλησία του Χριστού,

κι’ εκεί την αποτέλειωσαν. Εκεί πέθανε στο πάτωμα του ναού.»

Όπως πολλές μορφές της αρχαιότητας,  οι βιογραφικές λεπτομέρειες για την Υπατία μιαίνονται από φατριαστικούς θρύλους και θεωρητικολογίες.

Στην «Υπατία την Αλεξανδρινή», η Μαρία Ντζιέλσκα αποπειράται να ξεμπλέξει τις στρώσεις της προπαγάνδας, για να αποκαλύψει ένα πυρήνα  επικυρωμένων ή δυνατών αληθειών.

Περιγεγραμμένη ως «το πνεύμα του Πλάτωνα και το σώμα της Αφροδίτης«, η Υπατία μεταμορφώθηκε σε μάρτυρα απαθανατισμένη, όταν τοπικοί μοναχοί ξεγύμνωσαν το πλάνο σώμα της και το έκαναν κομματάκια. Ήταν η τελευταία σημαντική μαθηματικός έως τον Ύστερο Μεσαίωνα. Ο θάνατός της σημάδεψε το τέλος της ελευθερίας της έρευνας. Η Υπατία στάθηκε ως η ηγέτις των παγανιστών εναντίον μίας Χριστιανικής τυραννίας. Ήταν μια μαθηματικός, αστρονόμος και λογία της φιλοσοφίας, επειδή εκπαιδεύθηκε στις Αθήνες. Αυτοί είναι κάποιοι από τους μύθους που διαπράχθηκαν από βαρέων βαρών προσωπικότητες, όπως ο Έντουαρντ Γίββων και ο Βολταίρος, που έβλεπαν τα γεγονότα μέσα από αντιχριστιανικά γυαλιά, και στων οποίων τις εξιστορήσεις η Ντζιέλσκα εναντιώνεται.

Το συνεχές σκότωμα των… υλιστών προσωκρατικών φιλοσόφων

Θα το έχετε παρατηρήσει, ίσως, ότι ορισμένοι όψιμοι ματεριαλιστές («υλιστές»), ευρωπαιοκεντρικοί(-ευρωλιγούρηδες, κατά Ζουράρι, δηλαδή, και βρυξέλληνες) ελληνόφωνοι, αναφέρονται στους προσωκρατικούς φιλοσόφους, θεωρώντας, ότι δικαιώνουν την δυτικότροπη κοσμοθεωρία τους.  Κατ’εξοχήν διάσημη περίπτωση είναι ο δυσφημιστής του Άγιου Όρους Βασίλης Αλεξάκης με το μυθιστόρημά του «μ.Χ.» όπου μας μιλάει για τους προσωκρατικούς φιλοσόφους εν αντιθέσει με την Ορθοδοξία.

Άλλη περίπτωση είναι ο «αρχαιολάτρης»- εκδότης Μ. Βερέττας, ας πούμε, που αυτοπαρουσιάζεται ως νεοεπικούρειος. Το πρόβλημα είναι, βέβαια, ότι ουδεμία σχέση είχε ο δύστηνος (και …ασκητικός, κατά το μάλλον!) Επίκουρος με τον υλιστικό ηδονισμό στον οποίον θέλουν να τον εμπλέξουν, όπως ουδεμία σχέση έχει ο ωφελιμισμός του J.S. Mill με την «απολαυή των αισθήσεων»(στα οικονομικά είχαμε την παραφροσύνη σε κάποιες διάσημες θεωρίες να την …μετράμε και σε μονάδες, δηλαδή utils…). Η πραγματική θεωρία αυτών των ανθρώπων είναι κάτι μεταξύ του ήσσονος εκείνου κηρυναϊσμού και σαρδαναπαλισμού, δηλαδή την θεωρία που… διατύπωσε επιγραμματικά ο Ασσύριος βασιληάς Ασσουρμπανιπάλ με το (ταφικό επίγραμμα) «Συ δε ώ ξένε, έσθιε, πίνε, αφροδισίαζε, τάλλα δ΄ούδεν» ή «ταύτ’έχω όσσ’έφαγον και εφύβρισα» .

Το θέμα είναι ανάξιο λόγου, αλλά το καθιστά άξιο λόγου, ότι το επαναφέρουν ορισμένοι που σφόδρα ανοηταίνουν και που μας επηρεάζουν, όπως κάποιος Α. Ασωνίτης που γράφει σχετικά στην «Βιβλιοθήκη» * της Ελευθεροτυπίας» της 05-02-2010. Μπορείτε να το βρήτε εδώ.

«Χριστιανισμός και πλούτος»: εισήγηση/παρουσίαση

1. Το παρουσιαζόμενο βιβλίο είναι μία εκτενής, πλήρης, λεπτολόγος περιγραφή και ανάλυση του θέματος, με οξυδερκέστατες, νομίζω ταπεινά, επισημάνσεις (αποσπάσματα) στην Πατερική Γραμματεία.
2. Το θέμα έχει λυθή αποφθεγματικά από τον μέγιστο εκ των Πατέρων ι. Χρυσόστομο, όπως επισημάνθηκε από τον ομολογητή της κοινωνικής Ορθοδοξίας επί Καισαροπαπικού Τσαρισμού παπά-Γρηγόρη Πετρώφ στο χριστιανικό πολιτικό μανιφέστο του και απολογία: «πας πλούσιος άνομος ή κληρονόμος ανόμων». Βεβαίως, το απόφθεγμα σχετίζεται  με την κτήση των αγαθών και όχι με την διαχείριση, που είναι το αγαπημένο θέμα πλείστων με το ρεύμα πηγαινόντων ιεροκηρύκων μας κ.λπ.
3. Η μεταπολίτευση σημαδεύτηκε από τον σπίλο της απαξίωσης (ιδιαίτερα από τις πολιτιστικές ελίτ) του ό,τι είχε θεωρηθή ως Εκκλησία. Αυτή η απαξίωση βασίζεται ουσιαστικά στο παπαδοπουλικό «Οι Έλληνες δεν είναι ποτέ ευεπίφοροι προς τον κομμουνισμόν, διότι ο κομουνισμός δεν δύναται ουδέν σημείο να έχη  κοινόν με τον ελληνοχριστιανισμόν…». Όμως, ο συγγραφέας αναφέρει αναλυτικώς(σ.11) πώς το βιβλίο του απαγορεύτηκε από την προληπτική λογοκρισία: τα αποσπάσματα που είχαν υπογραμμιστή με χονδρό μαρκαδόρο ήσαν Αγιοπατερικά και Αγιογραφικά! Θεωρήθηκαν «κομμουνιστικά», εν ολίγοις!!!
4. Μειονέκτημα άλλων τέτοιων βιβλίων –και έχω διεξέλθει προσωπικά πάρα πολλά- είναι το γενικόλογο. Ο δε συγγραφέας αναλύει καταλεπτώς τα ζητήματα αυτά, και μάλιστα με αναφορά σε οικονομικούς όρους. Ένα ερώτημα θεμελιώδες για τους Χριστιανούς είναι: ποια είναι η θέση μας έναντι της εγγείου προσόδου, του καπιταλιστικού κέρδους; Η απάντηση που μας δίδεται είναι (σφοδρότατα) κατακριτική ενί λόγω. Πατέρες όπως ο Άγ. Νικόδημος Αγιορείτης (στην «χρηστοήθειά» του), αλλά και ο Πατροκοσμάς έχουν εκθέση αναλυτικώς την σχετική διδασκαλία. Ακόμη, ο Άγ. Μάξιμος ο «Γραικός» με επιστολές που έστελνε στον Τσάρο(π.χ. Ιβάν τον Τρομερό) και που πλήρωσε(σ.φ.: πρωθύστερα) με ανείπωτα βασανιστήρια και πολυδεκαετείς(!) φυλακίσεις από το Κράτος και την αντίχριστη τοτινή Διοίκηση της Εκκλησίας.
5. Θαυμάσια αναφορά γίνεται και στην πρωτοχριστιανική κοινότητα. Ενώ κάποιοι αστοχριστιανοί αναπτύσσουν σε Ορθόδοξα έντυπα απόψεις περί εθελουσίας, σύντομης διάλυσης της εξ ιδιωτών συντεθείσης(!) κοινοκτημονικής κοινότητας, ο συγγραφέας μιλάει για αιώνιο πρότυπο, άποψη που συμμερίζεται και ο «Χρυσόστομος της Σερβίας» κατά Άγ. Ι. Πόποβιτς Άγ. Ν. Βελιμίροβιτς απαντώντας στις «Ιεραποστολικές επιστολές» του σε «ένθερμο παρτιζάνο». Ο Άγιος λέει, ότι η κοινότητα διαλύθηκε έξωθεν, διατηρήθηκε δε στο κοινόβιο σε Ρωσσία και Άγ. Όρος, ενώ ίσως έφτασε η ώρα να επανέλθη επ’εσχάτοις η «κομμουνιστική» αυτή οργάνωση.
6. Ένα άλλο θέμα είναι η οπωσδήποτε μετωπική ρήξη των θέσεων που επεξεργάζεται εδώ ο αδ. Γ. Ροδίτης σε εποχή που οι όροι Εκκλησία, Πατέρες, κοινοβιακός μοναχισμός ήσαν …άγνωστοι για ορισμένους, σωματειακούς κ.α., λόγους. Μάλιστα, κάποιοι επανέφεραν ακόμη και την αιρετική, ωριγενιστική, διδασκαλία, ότι η ρήση του Παύλου περί της επάρκειας των «τροφών και σκεπασμάτων» («εχοντες δε διατροφας και σκεπασματα τουτοις αρκεσθησομεθα», Α’ Τιμ. 6,8 ) έχει χαρακτήρα διαχρονικό, και κατά γράμμα,  και όχι επικαιρικό Ακόμη, αναιρεί την άποψη, ότι προσπάθειες χριστιανοσοσιαλιστικές ήσαν αντιγραφές ξενικών και ίσως όχι Ορθοδόξων πολιτικών κομμάτων. Την άποψη αυτή έχω αναγνώση παληότερα, π.χ., στο «ήθος άηθες» του π. Φ. Φάρου.
7. Κλείνοντας, πρέπει να πούμε, ότι γνωρίζουμε, βέβαια, ως προμάχους της κοινωνικής δικαιοσύνης, της φτωχολογιάς, λόγω της κοσμικού πνεύματος προπαγάνδας, τον …Καρλ Μαρξ μόνο και τα τοιαύτα. Εδώ υπάρχει κάτι καίριο: ο μέγιστος, μάλλον, Αμερικανός οικονομολόγος του 20^ου αιώνα, ο J.K. Galbraith λέει σε πολύ γνωστό του έργο, ότι ο Μαρξ συναγωνίζεται τον Μωάμεθ στους «πιστούς», αν θεωρήσουμε το Ευαγγέλιο συλλογικό έργο. Η προσέλκυση, όμως, των μαζών δεν έγινε από το τρίτομο Κεφάλαιό του, που ήταν κατά γενική ομολογία το κύριο («επιστημονικό») έργο του μαρξισμού, αλλά από μία ρήση που περιλαμβάνεται στο «Κριτική του προγράμματος της Γκότα»( και της Ερφούρτης), που λέει, ότι σημαία του προλεταριάτου θα γίνη ένα σύνθημα: «Από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητές του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του»! Όμως, το σύνθημα αυτό είναι αυτούσιο αγιογραφικό, αποσπασμένο δε από τις Πράξεις των Αποστόλων (4:34-37)!!! «Δανεισμένο»… Κατά συνέπεια και εν κατακλείδι, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι το εξής: να επανοικειοποιηθούμε τα κλεμμένα. Για το καλό όλων…

σ.φ.: Δημοσιεύεται στο τρέχον φύλλο της «Χριστιανικής».