Από το θησαυροφυλάκιο της μνήμης(2): «Στρατόπεδον ευσεβείας»

«Στρατόπεδον ευσεβείας» είναι μια θαυμάσια φράση του Έλληνα θεολόγου Ωριγένη, στο θαυμάσιο απολογητικό του έργο «Κατά Κέλσου».

Ο Ωριγένης εκεί, εκφράζοντας γενικώς την εκκλησιαστική συνείδηση της εποχής του -θυμηθείτε ότι υπήρχε και μια άποψη του Ωριγένη περί αποκατάστασης που καταδικάστηκε εκκλησιαστικά, δεν μιλάμε για αυτό εδώ- απαντάει στην μομφή που του απευθύνει ο Κέλσος ότι οι Χριστιανοί δεν στρατεύονται και αφήνουν τον Αυτοκράτορα μόνο του απέναντι στις επιθέσεις των βαρβάρων. Ο Ωριγένης απαντάει ως εξής: εμείς οι Χριστιανοί συνεισφέρουμε στην Άμυνα του Κράτους μας με τον καλλίτερο τρόπο: προσευχόμαστε και έτσι αποκρούουμε τις δαιμονικές προσβολές που διασαλεύουν την ειρήνη και προκαλούν τους πολέμους. Έχουμε, με άλλα λόγια, το δικό μας στρατόπεδο, το «στρατόπεδον ευσεβείας».

Οι σκέψεις αυτές έρχονται στον νου μου με την αναγγελία της τραγικής αυτοχειρίας ενός ακόμη παιδιού στον Έβρο, κατά την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία του.

«Zele compatissement»

Zele, με γαλλικό accent, είναι ο ζήλος και zele compatissement ο ζήλος που στηρίζεται στην συμπόνια και προέρχεται από αυτήν. Όσο κι αν σας φαίνεται παράξενο, αυτή η συναισθηματική κατάσταση ήταν από τις κύριες που καθοδηγούσαν ανθρώπους όπως τον πασίγνωστο θεατρικό συγγγραφέα κ.λπ. Μπέρτολτ Μπρεχτ. Η Χάννα Άρεντ αναφέρεται χαρακτηριστικά (στο «Άνθρωποι σε ζοφερούς καιρούς«) στο ότι ο Μπρεχτ ήταν ένας από τους πάρα πολλούς ανθρώπους της Αριστεράς και δη της κομμουνιστικής με την έννοια της μαρξιστικής που έκρυβε τον ζήλο αυτό, τον zele compatissement πίσω από σκληρές επιστημονικές διατυπώσεις και τον εξέφραζε μέσα από αυτές…