
Ο Άγιος Παφνούτιος όμως έθεσε τη βάση για μια θεολογία του γάμου Οικουμενικά αποδεκτή που αγνοούν οι περισσότεροι σήμερα, εφόσον όρισε την εγκράτεια (σωφροσύνη) ως το γάμο και μάλιστα «της νομιμου γυναικος την συνελευσιν«. Η άκρα φιλοσοφία (άκρα ασκητικότητα) μόνο έχει να κάνει με την αγαμία και το μοναχισμό. Επομένως η εγκράτεια ορθόδοξα έχει να κάνει με τη μονογαμικότητα, ήτοι με τη ζωή του γάμου, τον οποίο ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος είχε αποκαλέσει «Νόμο».