«Από ένα κακό άρχοντα, είναι προτιμότερη η αναρχία»

Ο διορατικός στάρετς Σέργιος(+1987) έλεγε «μην τολμήσετε να θεολογήσετε χωρίς να αναφερθείτε στους Τρεις Ιεράρχες» και αυτή η φράση, η του τίτλου, είναι του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου, ξεκάθαρα δε αποτελεί αυτό που θα λέγαμε «πολιτική θεολογία». Ακριβέστερα: «…είναι προτιμότερο να μην διοικείται ένας λαός από κανένα άρχοντα, παρά να διοικείται από κακό και τρισάθλιο πολιτικό ηγέτη»(PG 63,231). Και απαντάει, (μάλιστα με ένα τελείως ρηξικέλευθο και ακραιφνή τρόπο) στο καταπληκτικό, πράγματι, επιχείρημα περί «κινδύνου της ακυβερνησίας», που επισείουν τα παρακολουθήματα των κομμάτων του Μνημονίου. Αυτοί οι φοβεροί, δηλαδή, τύποι που όσο επιδεινώνονται τα οικονομικά μεγέθη της χώρας και των ανθρώπων της, τόσο επικαλούνται την απελευθέρωση του επαγγέλματος των συμβολαιογράφων ως πηγή των ανορθολογικών δεινών ή μάλλον καταφεύγουν στην κατατρομοκράτηση των πιστών αναγνωστών τους. Φανταστείτε ότι η αναρχία δεν σημαίνει κάτι σαν «δυσχέρεια στην κυβέρνηση της χώρας», αλλά απλώς «έλλειψη κυβέρνησης»!!!

Επί γης ειρήνη, ειρήνη σε εμάς

Ειρήνη είναι το θέμα και είναι ένα πολύ δύσκολο θέμα, αλλά και ένα καθημερινό ζήτημα, που κρίνει όχι τον βίο, αλλά την πολιτεία μας, δηλαδή την κοινωνική μας ζωή. Τι σημαίνει το «ειρήνη υμίν» που λέει ο Χριστός στους μαθητές του(προχθες, Κυριακή του Θωμά) ; Τι σημαίνει να είσαι ειρηνοποιός, προκειμένου να γίνεις τρισευτυχισμένος, μακάριος και, επιπλέον, να κληθείς «υιός του Θεού»; Σημαίνει παγκόσμιο αφοπλισμό; Σημαίνει καταγγελία κάθε αντίστασης σε βία και σε εκμετάλλευση; Σημαίνει την αποδοχή της κακοπάθειας, δηλαδή το να σου φέρονται άσχημα, στο μέτρο πάντα της πνευματικής δύναμης του καθενός; Ερωτήματα που δεν μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει με το …«τράβα μπρος και μη σε μέλλει»…

O Άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης παρέχει στο σκοτάδι μου μια ακτίδα παρήγορη…:

» Επειδή μου έχεις γράψει ρωτώντας με, Τι σημαίνει το, «Θα μετατρέψουν τα μαχαίρια τους σε άροτρα»(Μιχ. 4, 3), νομίζω, ή καλύτερα είμαι πεπεισμένος απόλυτα, ότι έχει προφητεύσει το άροτρο της ειρήνης, δηλαδή το θεϊκό κήρυγμα για τον Χριστό, το οποίο θα τιθασεύσει τις φιλοπόλεμες χώρες, των οποίων τα αμυντικά μέσα της κακίας θα μετατραπούν στα ωφέλιμα για τη γεωργική ζωή εργαλεία.» (Επιστολή 36η)

«Αν δεν είναι Θεός, τότε είναι η απαισιωτέρα μορφή της Ιστορίας»……

Φοβερός λόγος του π. Επιφάνιου Θεοδωρόπουλου για τον Χριστό, σε κάποιο διάλογό του που κυκλοφορεί (και που σταθμίζει τις θυσίες, τις θυσίες χωρίς νόημα δηλαδή). Αλλά όσο και αν φαίνεται φοβερός, είναι παρόμοιος με αυτόν του Αποστόλου Παύλου στην Α’ προς Κορινθίους Επιστολή:

 «Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται, κενόν άρα το κήρυγμα ημών, κενή δε και η πίστις υμών» (Α΄ Κορ. 15:14).

Θα πει κανείς και θα έχει δίκηο ότι ο υποθετικός λόγος αφορά το μη-πραγματικό στο παρελθόν, οπωσδήποτε όχι κάποια πιθανή εκδοχή των πραγμάτων στο μέλλον. Κι έτσι είναι. Αλλά δεν μας ενδιαφέρει αυτό εδώ. Μας ενδιαφέρει το πώς οι μεγαλύτεροι των πιστών Χριστιανών σκέφτονταν τον Χριστό: όχι ως ένα διδάσκαλο, όχι ως ένα ιδρυτή θρησκείας, όχι ως ένα …μύστη και αβατάρ, όχι ως τον ιδρυτή της Θρησκείας του Έθνους μας (κατά την γνωστή προχριστιανική αντίληψη που θέλει …κάθε Έθνος να έχει τους δικούς του θεούς), όχι ως μέρος του (μεταξικού ή ο,τιδήποτε) τριπτύχου Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια, αλλά ως την αλήθεια εν σαρκί. Ως την ένσαρκη Παν-αλήθεια, κατά την έκφραση του Αγ. Ιωάννη του Χρυσόστομου και του -μαθητεύσαντος σε αυτόν- Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς.  Από την άλλη, πολλοί από τους μεγαλύτερους πολεμίους της αλήθειας του Χριστιανισμού έχουν σωρεύσει ποικίλα κοσμητικά επίθετα για τον Χριστό ως Ιησού, άνθρωπο και θνητό και μη-αναστάντα…

Ποια εξουσία(«οὐχ οὕτως δέ ἔσται ἐν ὑμῖν»)

Στο Ευαγγέλιο της προηγούμενης Κυριακής, είχαμε αναφορά σε ένα θέμα που μας απασχολεί πάρα πολύ και αυτόν τον καιρό και είναι η εξουσία και τα μέσα που χειρίζονται οι άνθρωποι για την απόκτησή της. Ο Ιωάννης και ο Ιάκωβος, ως γνωστόν, παρουσιάζονται στον Χριστό και Του ζητούν υψηλές θέσεις, πρωτοκαθεδρίες στην Βασιλεία  Του. Το όλο ζήτημα είναι αυτό της φιλαρχίας, της αρχομανίας, της εκζήτησης ο άνθρωπος να άρχει, επιπλέον με άδικα μέσα, και, τέλος, όταν άρχει, να άρχει με τρόπο εφάμαρτο και χυδαίο, μειωτικό και προσβλητικό, καταπιεστικό.

Ο μακαριστός π.  Χαράλαμπος Βασιλόπουλος αναφέρει σχετικά:   «Τα λαμπρά αξιώματα και οι αι εξουσίαι ηλεκτρίζουν τας καρδίας όλων των φιλοδόξων. Πολλοί παρουσιάζονται μνηστήρες της αρχής αυτόκλητοι και κάμνουν Ομηρικάς μάχας δια την απόκτησίν της. Διότι με την εξουσίαν θα είναι ψηλά, ψηλότερα από τους άλλους όλους, θα διευθύνουν όλους, θα διατάσσουν όλους, θα διαχειρίζωνται την δύναμιν όλων, τα χρήματα όλων. Από εκεί ψηλά θα σκορπίζουν τα κοινά αγαθά κατά βούλησιν εις τους φίλους των και θα τιμωρούν αμειλίκτως τους εχθρούς των. Εκεί ψηλά όμως δεν μπορούν ν’ ανεβούν αυτοί συνήθως, αν δεν τους ανεβάσωμεν ημείς. Ημείς θα τους τοποθετήσωμεν εκεί. Ημείς θα παραδώσωμεν την εξουσίαν εις τους κυβερνήτας. Ημείς θα εκλέξωμεν τον πρωθυπουργόν, τον βουλευτήν, τον δήμαρχον, τους προέδρους και τους συμβούλους των πολυποικίλων σωματείων, ων ουκ έστιν αριθμός.» ( σ. 180, Τα μυστικά της ευτυχίας)

Ο «εμπειρισμός της πιάτσας», η ιδεολογία της εργασιομανίας

Είναι φοβερό πράγμα το πώς λειτουργεί η ιδεολογία στην ελλαδική κοινωνία μας… Και ακόμη χειρότερα, όταν η ιδεολογία, τα ιδεολογήματα, περνιούνται για …εμπειρισμός. Ένας τέτοιος, «εμπειρισμός της πιάτσας», όπως θα έλεγε και κάποιος, έχει φανεί, έχει εσωτερικευθεί και εξωτερικευθεί πολλάκις, μάλιστα ως «εξυπνάδα», τα τελευταία περίπου 15 χρόνια τουλάχιστον, και είναι από τους πιο θλιβερούς και εξοργιστικούς συνάμα… Μου τον είχε αναφέρει κάποιος ταξιτζής πριν περίπου 3-4 χρόνια, όταν εγώ γυρνούσα από κάποια διαδήλωση (-όπου κατά κανόνα βίωνα κι εγώ αυτό που κάποιος παληός λέει «γλυκεία επιβράβευσις της συνειδήσεως», μυστήρια πράγματα…).

Λοιπόν, εγώ κάτι ψιλοεξηγούσα για την κοινωνική διάσταση της Ορθοδοξίας, την «χριστιανική κοινωνικότητα», όπως θα έλεγε και ο π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος, και την «αφόρητον κοινωνικήν αδικίαν», όπως θα έλεγε πάλι ο ίδιος. Έλεγα πέντε απλά πράγματα κατά δύναμιν για το πώς το Ευαγγέλιο και ο Λόγος του Θεού, δηλαδή ο Χριστός, καταδικάζει την ανισότητα στην κατανομή των αγαθών, την οποία ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος θεωρεί ανωμαλία και επιπλέον κατόπιν εισαχθείσα(=από εμάς τους ανθρώπους και τις αμαρτίες μας). Ο «προλετάριος», όμως, που είχα απέναντί μου, μου είπε, ως τέλειος αστός, ότι όλα αυτά είναι «θεωρίες(!)», ακόμη και όταν του εξήγησα ότι τα λέω από χριστιανικής (και όχι αριστερής, φερ’ ειπείν) πλευράς και πως «για να ζήσει κανείς πρέπει να δουλέψει» και άλλα τέτοια. Αυτό για τον συνομιλητή μου είναι η ζωή, είναι το …νόημα της ζωής. Παληότερα, ο ίδιος ταξιτζής μάλλον θα έλεγε «έχει ο Θεός» ή θα θυμόταν το ευαγγελικό ρητό για τα υλικά χρειώδη: «ζητείτε την Βασιλεία του Θεού και την δικαιοσύνη Αυτού και όλα αυτά(=τα αναγκαία χρήματα και υλικά αγαθά) θα σας προστεθούν». Σήμερα, αυτός έλεγε αυτά, ενώ άλλοι, σοφότεροί του και λιγότερο επιπόλαιοι, λένε άλλα.

Τι είναι όμως αυτό που έχει αλλάξει σήμερα και ακούμε τον ένα μετά τον άλλον να επαναλαμβάνουν την ίδια «εξυπνάδα» που θεωρούν και ως μεγάλη σοφία..;