Η ψυχρή λογικότητα του αστικού κοινωνικοφιλοσοφικού συστήματος, η ταπεινή τρυφερότητα των Αγίων…(2)

Λέγαμε, λοιπόν, στα προηγούμενα για την σκληρότητα, την κακότητα, το ανέραστον και πρόστυχον αντάμα, του αστικού κοινωνικού και φιλοσοφικού συστήματος. Με άλλα λόγια την ψυχρή λογικότητα, την ψυχρή αυτή λογικότητα για την οποία, όπως θα έλεγε και ο Χορκχάιμερ, τόσο προώθησε ο Μαρτίνος Λούθηρος -και στα καθ’ημάς το ρεύμα του βιβλικού χριστιανισμού(πρβλ. Αγουρίδης και οι συν αυτώ). Οι αστοί/φιλελεύθεροι θεωρητικοί και οι καπιταλιστές δεν μιλούσαν για τίποτε άλλο πέραν των ατομικών οικονομικών συμφερόντων, και από εκεί, βέβαια, ξεπήδησε μέγα μέρος της υπαρκτής αριστεράς* των δύο τελευταίων αιώνων, που, όπως έλεγε και ο καθ. Κρίστοφερ Λας, θεωρώντας την «θρησκεία ως μία λανθασμένη μορφή της συνείδησης», έχει μείνει «χωρίς κοινό».

Από την αρχή, οι πολέμιοι του αστικού πολιτισμού(δες, ας πούμε, την κριτική του Νοβάλις στο «Η Χριστιανοσύνη ή άλλως Ευρώπη») έκαναν πύρινη και γεμάτη οξυδερκή αισθηματικότητα κριτική στο πώς αυτός, μένοντας βέβαια εκτός πραγματικότητας, προσπαθεί να αφαιρέση ο,τιδήποτε όμορφο, ο,τιδήποτε μυστικό, ο,τιδήποτε μη- χρησιμοθηρικό εκτός της οπτικής γωνίας του. Ο αστικός πολιτισμός(=zivilisation), όπως μπορούμε να δούμε ιδιαίτερα από τους σημερινούς νεοφιλελεύθερους αναπαλαιωτές του, προσπαθεί να αποϊερώσει τα πάντα, μετρώντας την ορθολογικότητα κάθε ενέργειας του ανθρώπου με το κατά πόσο προώθησε την χρησιμότητά του, δηλαδή την απόλαυση των αισθήσεών του, ακόμη και τις πιο, ας πούμε, «προσωπικές», τον γάμο, την φιλία, την αγάπη, τον έρωτα κατά την διαφυλική και όχι χριστιανική έννοια. Ένα εξαιρετικό βιβλίο για αυτό το θέμα είναι, νομίζω, το σατιρικό του καθ. Rene Passet «Μία οικονομία ονειρική»(εκδ. Επίκεντρο) και, αν δεν με πιστεύετε, μπορείτε να ανατρέξετε εκεί, για να βεβαιωθείτε…

Οι Άγιοι, όμως, ήσαν στον αντίποδα όλων αυτών· μέσα στην υπερφυσική και κακοπαθούσα, συχνά, ταπεινότητά τους, έβλεπαν τα πάντα μέσα από μία καλή αλλοίωση που δικαιώνει εκτός από τον Πατερικό ανθρωπολογικό όρο «μικρόκοσμος» και τον άλλο: «μικροθεός». Έτσι, αν η συστημική σκέψη και αίσθηση είναι, όπως το έλεγε ο Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος για τον αστό Διαφωτιστή Βολταίρ, χοιροειδής, αυτών η σκέψη και αίσθηση είναι χριστοειδής. Τα παραδείγματα παρακάτω συνάζονται και είναι για να αποδείχνουν τούτο στο διηνεκές…

Η ψυχρή λογικότητα του αστικού κοινωνικοφιλοσοφικού συστήματος, η ταπεινή τρυφερότητα των Αγίων…(1)

Όπως μας λέει ένας από τους κατά ευρεία παραδοχή μεγαλύτερους κοινωνιολόγους της εποχής μας, ο Goran Therborn, «Ο φασισμός είναι η αλήθεια ολόκληρης της προσπάθειας του αστικού Διαφωτισμού από την εποχή του Βάκωνα να απελευθερώσει τον άνθρωπο από τα δεσμά της προκατάληψης»*.  Και είναι ο φασισμός, διότι ο φασισμός ακριβώς εκφράζει την «αποθέωση» του αστικού ορθολογισμού και αστικού Λόγου, μέσα από την διαλεκτική των ιδεών του, που τον οδηγούν (αναπόφευκτα) στον «Μύθο» , όπως θα έλεγαν οι Αντόρνο/Χορκχάιμερ της σχολής της Φραγκφούρτης, που είναι, σίγουρα, από τα αξιολογότερα ρεύματα της ευρωπαϊκής ιντελλιγκέντσια.  Βεβαίως, μέσα στην ελλαδική κοινωνία, παρά το ότι μπήκε στην Ε.Ε.** ως «Η χώρα της Φιλοκαλίας»(η Γαλλία, μαζί και ο όψιμος Καμύ, διδάχθηκε πάρα πολλά από την Ορθόδοξη ρωσσική διασπορά, θυμηθείτε…), όπως έλεγε τότε η «Le monde», υπάρχουν κάποιοι διανοητές που θεωρούν, ότι ακόμη και σήμερα, παρά και όλα τα άκρως και πρωτοφανώς αιματοβαμμένα διδάγματα του  20ου αι., του«άθρησκου αιώνα μας» (Νικολάι Μπερντιάεφ, 1918), και παρά, τέλος, το ότι απέχουμε 5 αιώνες από τον Τορκεμάδα και την Ισπανία της «Ιεράς Εξέτασης», που ήταν ο «φόβος και ο τρόμος των αιρετικών»,  θεωρούν, λοιπόν, ότι πρέπει να επιστρέψουμε στον (αφηρημένο) Αστικό Διαφωτισμό, για να διορθωθούν , ω χαρά, όλα μας τα προβλήματα. Μάλιστα, όχι μόνο στην νοησιαρχία του Μεσαίωνα με κοσμική μορφή, δηλαδή την αποθέωση της διάνοιας, και της συλλογιστικής μεθόδου(«=ορθολογισμός), αλλά επίσης και στην «αστική ωφελιμιστική ηθική«.

J.S. Mill, πατέρας του σύγχρονου ωφελιμισμού

Τώρα, βέβαια, είναι ένα βασικό ερώτημα, πώς μπορείς να επιστρέψεις σε κάτι που έχει εξαπλωθεί ήδη από οργανικούς κ.α. διανοούμενους σαν την πανούκλα από μολυσμένους αρουραίους…; Πώς μπορείς να επιστρέψεις και να εμπεδώσεις κάτι που ήδη είναι, κατά την θαυμάσια ορολογία του Μάη του ’68 και συναφών κινημάτων, κυρίαρχη ιδεολογία και που προωθείται, λυσσωδώς σαν μια ακόμη επανάσταση «δαιμονισμένων», από τους «ιδεολογικούς μηχανισμούς του Κράτους» και τα ΜΜΕ;…… Λοιπόν;

Αρρενομανείς φοράδες: απάντηση στους “θηλυμανείς ίππους”!!!(β’ μέρος)

Ξαναπιάνω το νήμα από το παραπάνω, πρώτο μέρος και σας παρακαλώ να κρατήσετε τα τρία σημεία:  τον εκτροχιασμό του φεμινιστικού κινήματος σε ικανό του μέρος,  την εξ ολοκλήρου αστική προέλευση της ηδονιστικής ιδεολογίας*, και  την κατανίκηση της νεολαίας, έστω σε ένα επιφανειακό επίπεδο, από δαιμονόπνευστους «πορνικούς» και συναφείς με αυτούς λογισμούς, που αντικειμενοποιούν το πρόσωπο, με ένα άκρως ανέραστο, αν-αίσθητο κυριολεκτικώς, τρόπο. Όλα αυτά θα μας χρειαστούν, για να εντάξουμε στο σωστό πλαίσιο κάποιο σχετικό, φεμινιστικότατο άρθρο της γνωστής εφ. Ελευθεροτυπία με τίτλο …«Ελληνίδες: ισότητα και στο σεξ»(sic).

Οι φωταδιστές της Υπαρκτής Αριστεράς, η Δ. Εκκλησία και οι κοινωνικοπολιτικές μας πληγές

Ο Arnold Toynbee(+1975) από πολύ παληά είχε αντιληφθεί, ότι ο Ορθόδοξος πολιτισμός, έτεινε να εκδυτικιστεί, δηλαδή να καταποθεί στην μεγαλή χοάνη του «Δυτικού πολιτισμού», όπως και οι άλλοι. Από την άλλη, ο Έλληνας μεγάλος κοινωνικός φιλόσοφος Κορνήλιος Καστοριάδης το παρατηρεί -με φρίκη και με πένθος- αυτό στα τελευταία του έργα, π.χ. στον «Θρυμματισμένο κόσμο» και θεωρεί, όπως και ο απολογητής της Δύσης Φιλίπ Νεμό(βλ. «Τι είναι η Δύση;», εκδ. Εστία), πως σε αυτό συνετέλεσε αποφασιστικά η Ενωμένη Ευρώπη, δηλαδή η ένταξη της Ελλάδας σε αυτήν.

Αυτό, δυστυχώς, δεν είναι ένα «διανοουμενίστικο» πρόβλημα ή κάτι με το οποίο ασχολούνται οι λόγιοι και οι «στοχαστές». Είναι ένα πρόβλημα που εμποδίζει αποφασιστικότατα και θεμελιωδώς κάθε απόφαση για αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη και όντως, αμεσοποιημένη δημοκρατία. Διότι ο δυτικός πολιτισμός, ιδιαίτερα ο σημερινός, είναι ένας πολιτισμός πια ριζικά ατομικιστικός και μηδενιστικός.

Αν, όπως έλεγαν οι Αντόρνο και Χορκχάιμερ στην «Διαλεκτική του Διαφωτισμού» ιστορική και «μοιραία» κατάληξη του αστικού Διαφωτισμού στάθηκαν ο Καντ, ο (επαναστατημένος ατομιστής, και αντιανθρωπιστής) Νίτσε και ο …Μαρκήσιος ντε Σαντ(«ερωτικός αθεϊστής», ως γνωστόν, ηδονιστής στο έπακρον και λάτρης των ρωμαϊκών οργίων), η ελλαδική πρόσληψη του «Διαφωτισμού» -διότι μην νομίζετε, ότι δεν προσλαμβάνεται από τον, π.χ., ταξιτζή της γειτονιάς μας/σας- είναι ένας χυδαίος πρωταγορισμός, δηλαδή σχετικισμός και υποκειμενισμός του τύπου «όπως καπνίσει στον καθένα είναι το καλό»-δεν υπάρχει καλό. Συνακόλουθα, έρχονται η υποταγή (στα πονηρά κατεστημένα, στους κρατούντες αντί για τον Κτίσαντα), η υποκρισία σε όποιες εναπομένουσες- τυπικές κοινωνικές συμβάσεις κτο..

Θα περιμέναμε από την Αριστερά σήμερα να αρθρώσει ένα διαφορετικό Λόγο, να τονίσει την κοινότητα, την κοινωνία(sobornost, που λέγαν και κάποιοι -σλαβόφιλοι- Ρώσσοι φιλόσοφοι, όντως Πατερικότατα), το ομοθυμαδόν, την «ερωτική» ζωή για το καλό του φτωχού, του αδικημένου, του κατατρεγμένου που πραγματώθηκε σ τ η ν π ρ ά ξ η, ιστορικά  σχεδόν αποκλειστικά μέσα σε ένα κλίμα αγιασμένο από το Πνεύμα. Όμως, βλέπουμε συχνότατα το αντίθετο, 35 ολόκληρα χρόνια μετά την πτώση των λειψάνων της «εθνικοφροσύνης»: παραίτηση, αμελέτητο(αγραμματοσύνη, κοινώς), μηδενισμός, αντιπαραδοσιακό πνεύμα, φιλοτομαριστικός κοσμοπολιτισμός.  Και μετά από όλα αυτά, αναρωτιούνται οι «θεωρητικοί» και οι στοχαστές της: μα γιατί, αφού ο καπιταλισμός φανερώνει το γκροτέσκ, φρικαλέο πρόσωπό του μέσα από τον ακροδεξιό νεοφιλελευθερισμό, η Υπαρκτή Αριστερά και τα κινήματα λιμνάζουν, δεν εμπνέουν τον πολύ κόσμο; Δεν σκέπτονται τα οικονομικά τους, ταξικά έστω, συμφέροντα;

Η απάντηση είναι, για εμάς, τους Ορθοδόξους και «χριστιανοσοσιαλιστές», προφανής: δεν μπορεί να εμπνεύσει ένας αγώνας στηριγμένος στην άρνηση του θεμελίου «ον απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες», έστω μέσα από σύγχυση απίθανη και άγνοια θηριώδη.  Όπως είχε πει κάποτε και ο Ροζέ Γκαρωντύ, ο Χριστιανισμός θα δώσει στον Σοσιαλισμό την αιώνια προοπτική. Χωρίς αυτήν, θα μείνει ένα τραγικά μειοψηφικό, ουτοπιστικό μέσα στον ακραίο «ορθολογισμό» και «ρεαλισμό» του, κίνημα. Ακόμη, εκτός του φυσικού πνευματικού του χώρου.

Αλλά «όστις ποιήσει και διδάξει, ούτως μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των Ουρανών».Αν δεν διδάξουμε, έστω… 10 άτομα, κατά τον Χρυσόστομο, με το παράδειγμά μας, δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτε. Και ένα μεγάλο μέρος της Διοικούσας, ιδιαίτερα, Εκκλησίας, παραμένει τραγικά ανυποψίαστο για την αγαπητική επαναστατική δυναμική που θα έπρεπε να βιώνει και να μεταδίδει. Μένει τραγικά ανυποψίαστο, ακόμη, για το τι επέφερε την (παραπάνω) μεταπολιτευτική κατάπτωση και χωρίζει, άκρως αντορθόδοξα, το πνευματικό από το κοινωνικό και κατ’επέκταση πολιτικό ακόμη και σήμερα. Έχουμε, αδελφοί, την θέληση να ανατρέψουμε αυτή την θανατερή κατάσταση;

Σημ. φιλαλήθη/philalethe00: Δημοσιεύεται παρηλλαγμένο, δηλ. με μικρές αλλαγές, στο τρέχον φύλλο -φ. 811(1123)- της «Χριστιανικής»

Επικαιρότητας πολυσχιδούς τρέχοντα…(3):ο Κόντογλου στο Ελληνόφωνο Φωταδιστάν

Όπως ίσως θα έχετε αντιληφθή και εσείς, η ανάγνωση μεγάλου μέρους του Τύπου μας είναι μία …δοκιμασία. 🙂  Ιδιαίτερα δε, όταν κάποιος έχει παίδευση ικανή και δεν έχει αναισθητοποιηθή η φωνή της ηθικής συνειδήσεώς του, όπως θα έλεγε και ο φιλελεύθερος δημοκράτης Ευ. Παπανούτσος.

Εν παρόδω ας ειπωθή, ότι ο Ευάγγελος Παπανούτσος μπορεί να ήταν φιλελεύθερος δημοκράτης της Ενώσεως Κέντρου, που βέβαια συνεχίζεται στο σημερινό κόμμα Πασόκ, αλλά δεν ήταν δυτικόπληκτος και φραγκόπληκτος, και αυτό παρά το ότι είχε μόρφωση πολλαπλάσια σχεδόν  της ολότητας αυτών που πρόσκεινται στο επιδημικό ρεύμα της ξενομανίας.

Μάλιστα, η διδακτορική του διατριβή που εξεπόνησε εν Γερμανία τι θέμα είχε; «Το θρησκευτικό βίωμα στον Πλάτωνα»!  Τα είπαμε ήδη για τον «θρησκόληπτο» Παλαμά που προέτρεπε την Ρωμηοσύνη να στηλωθή με του Υψίστου τη χάρη κλπ.

Να, όμως, που στον ίδιο χώρο σήμερα γράφουν άνθρωποι που μισούν θανάσιμα -το μίσος της άγνοιας- την «προδομένη παράδοση», που έλεγε και ο Κώστας Σαρδελής, και που τολμούν να ασελγούν σε μορφές όπως ο Φώτης Κόντογλου. Φυσικά, δεν είναι τώρα καιρός για να πούμε για (εμάς) την νεολαία που δηλητηριάζεται βαθμιαία με το αρσενικό της παρακμής που ενοικεί θεληματικά μέσα στην -ας πούμε- εν λόγω ιντελλιγκέντσια, αλλά είναι καιρός να δούμε ορισμένες θέσεις και να καταγράψουμε ορισμένα σχόλια.

Ο κυρ- Φώτης Κόντογλου,  ο αγιογράφος, ο λογοτέχνης, ο λόγιος, ο δοκιμιογράφος, ο αντιδυτικός ενδιατρίψας σε Γαλλία και Ισπανία και γνωρίζων απταίστως την γαλλική, για όσους δεν το έχουν καταλάβη, αν και τον μελετούμε τελευταία, σχετικά (τους τελευταίους 6 μήνες), είναι από τα αντικείμενα που κατέχουμε αρκετά καλά, ώστε να γνωρίζουμε πότε κάποιος καταγράφει πραγματικότητες και πότε καταγράφει τις ιδεολογικές του προσκολλήσεις. Και βέβαια μακάρι να ήσαν μόνον αυτά…

Ευλογημένο καταφύγιο

Αυτός είναι, εντελώς, ο τίτλος της επανέκδοσης του βιβλίου με κείμενα του Φ. Κόντογλου από τις εκδόσεις «Άγκυρα». Ο παρουσιαστής, που δεν τον γνωρίζαμε παρά ελάχιστα πριν, και ούτε μας απασχολεί δι’όλου εν προκειμένω, Τάκης Θεοδωρόπουλος, που απ’ ό,τι ανακαλύπτουμε τυγχάνει επί μακρόν λογοτέχνης, θεωρεί κατ’αρχάς, ότι ο Φ.Κ. «πέρα από φανατικός ορθόδοξος υπήρξε και δημιουργός και είναι στ΄ αλήθεια κρίμα να τον αφήσουμε στο έλεος του χριστιανισμού του και μόνον».

Aκόμη, ο Κόντογλου αγιοποιεί την ταυτότητά -εξυπονοείται εδώ: ελληνική και χριστιανική-, του επειδή η «πραγματικότητα του φέρθηκε σκληρά».  Αν υποθέσουμε, ότι υπάρχει μία εσωτερική συνέπεια σε αυτές τις δύο πεποιθήσεις, οπωσδήποτε δύσκολα μπορούμε να υποθέσουμε, ότι υπάρχει επαφή με την πραγματικότητα. Ο Κόντογλου ήταν πεπεισμένος για τις Ορθόδοξες θέσεις του. Και αυτό, αν και δεν ήταν, βέβαια, πάντοτε ο Κόντογλου που γνωρίζουμε από τα τελευταία του κείμενα, από τα «Μυστικά άνθη» ή από αυτά που σήμερα τιτλοφορούνται ως «αντιπαπικά»(ήταν, όπως, άλλωστε, και ο Ντοστογιέφσκι, μέγας αντιπαπιστής). Πολύ νωρίς, είχε ήδη γράψη το «Πέδρο Καζάς». Επέστρεψε και αυτός από την Δύση, την οποία αντιμάχεται με οργή και καθ’ολοκληρίαν σχεδόν στα δοκίμιά του, όπως ο Γ. Σεφέρης περί τα 26 του έτη, κατά περίφημη ρήση του. Δηλαδή «διψασμένος«.

Υπάρχουν ακόμη και ορισμένα δοκίμα του Κόντογλου, όπου με οφθαλμοφανέστατο ζήλο, φανερώνει τις προθέσεις του και λέει πως για αυτές και για τον συνοδεύοντα ζήλο -δηλαδή την ανάδειξη των Ορθόδοξων αξιών-δεν στάθηκε ικανός να βρεθή χρήσιμος και επίκουρος(δηλ. βοηθός) υλικά στα πρόσωπα της οικογένειάς του.

Διαβάζοντας, λοιπόν, τα δοκίμιά του, κατανοούμε κάτι πολύ βασικό, θεμελιώδες: «ο ζήλος του οίκου Σου-κατά το γραφικόν λόγιον- κατέφαγε« τον μεγάλο «τουρκομερίτη» (Κυδωνιές-Αϊβαλί).

Ο Κόντογλου ως … «ένας από τους κύριους εμπνευστές της ελληνοχριστιανικής αντίληψης»

Περίπου όπως λέμε(-νε οι σχολιογράφοι και οι κριτικοί του παρ’ημίν κατεστημένου Τύπου) «η καθαρεύουσα του Παπαδιαμάντη». Θα μπορούσαμε να μιλούμε επί μακρόν, αλλά κατανοούμε την δυσκολία της παρακολούθησης από τους αναγνώστες που δεν διαθέτουν τόσο την εξοικείωση με το θέμα μας. Οπότε, θα επικεντρώσουμε, όπως το έκανε και ο Alister McGrath για το ευκόλως αποδειχθέν ως αθεϊστικό φονταμενταλιστικό πόνημα του R. Dawkins περί «Θεού αυταπάτης», την κριτική μας σε ένα ορισμένο σημείο. Γνωρίζω, ότι πολλοί φίλοι που έχουν ασχοληθή με το ζήτημα γνωρίζουν κάλλιστα, ότι προωθητές αυτής της αντίληψης  υπήρξαν τελείως άλλοι άνθρωποι, ξεκινώντας από τον (πολύ αξιόλογο, όπως και γλαφυρό) ιστορικό Ζαμπέλιο και συνεχίζοντας με τα πιετιστικά εκσυγχρονιστικά σωματεία. Τι σημαίνει ελληνοχριστιανισμός, όρος που απαντά ακριβώς στον Ζαμπέλιο; Ελληνοχριστιανισμός είναι η ιδεολογία που θέλει να συμφιλιώση μέχρι …συγκράσεως Ορθοδοξία και αρχαιοελληνική φιλοσοφία, να χρησιμοποιήση στο σήμερα την δεύτερη προκειμένου να μας βοηθήση ως διδάσκαλος για το σήμερα. Κάποιοι θα θυμούνται ίσως το ότι ο (αξιολογότατος) καθηγητής της «Ζωής» και της Χ.Ε.Ε. Αλ. Τσιριντάνης στον «ανθρωπισμό» του αναφέρεται σε τρεις διδασκάλους για το σήμερα, μεταξύ των οποίων ένα κοριτσάκι-μικρή κομμουνίστρια, 12 ετών, που γράφει επί Κατοχής επαναστατικά συνθήματα κατέναντι της οικίας του καθηγητή. Ενώ ο δεύτερος είναι η κλασσική αρχαιότητα, που μάλιστα χρησιμεύει και ως …σκαλοπάτι προσέγγισης στην Ορθοπραξία, ώστε να πράξουμε πρώτα-πρώτα τα «βασικά».

Ας δούμε, όμως, το εξής: ο Κόντογλου, αν και γνώριζε τέλεια την σχέση μεταξύ παράδοσης και ανανέωσης(βάσει του πνεύματος της παράδοσης, ενν.) όπως έχει παρατηρηθή σωστά και από τον αγαπητό μας π. Ν. Λουδοβίκο(βλ. «Ορθοδοξία και εκσυγχρονισμός«-σχετικό κεφάλαιο) υπήρξε, μετά την επιστροφή του, ιδιαίτερα κατακριτικός-αφοριστικός προς ό,τι δυτικό και εγχώριο δυτικότροπο. Στα κείμενά του υπάρχει σχεδόν μία επιθετικότητα, όπως σωστά παρατηρούσε ο Κώστας Σαρδελής. Από αυτή την αφοριστική διάθεση δεν ξεγλιστρούν πολλοί: ένας τυγχάνει, χάριν παραδείγματος, ο Έδγαρ Άλλαν Πόε, που ο Κόντογλου θαύμαζε και μετέφρασε από τα γαλλικά έργα του, που, βέβαια, δεν σώθηκαν. Παρόμοια ισχύουν και για την αρχαία φιλοσοφία. Ο Κόντογλου, προκειμένου να την απορρίψη, έρχεται στις πηγές των υδάτων της Καινής Διαθήκης και μας θυμίζει, ουσιαστικά, ότι «ο Θεός νηπίων εξελέξατο(ενν. για να διαδώση τον Λόγο Του), ίνα καταισχύνη τους σοφούς«. Με τον Κόντογλου συμφωνούν, όπως έχουμε πη, ο μεγάλος λογοτέχνης και «χριστιανοσοσιαλιστής» Κωστής Μπαστιάς(συγγραφέας έργου περί του αντάρτη του πνεύματος «Παπουλάκου») και ο συντηρητικός πολέμιος του Χ. Γιανναρά και ως ένα σημείο προ καταλλαγής, της λαμπρής «επαναστάσεως της αγάπης» της Χριστιανικής Δημοκρατίας, πατέρας (μοναχός) Θεόκλητος Διονυσιάτης(βλ. «Αθωνικά άνθη»).

Σας προτείνω, σε αυτήν την συνάφεια, να μελετήσετε και το βιβλίο του καθηγητή Φιλοσοφίας εν ΗΠΑ Κωνσταντίνου Καβαρνού «συναντήσεις με τον Κόντογλου». Εκεί θα δήτε πώς ήταν και εναντίον των οργανώσεων αυτών(των οποίων μέλος ήταν και ο Στ. Παττακός), όπως της «Ζωής», τις οποίες θεωρούσε δυτικότροπες και αντιΠατερικού πνεύματος. Αυτές οι οργανώσεις εξεπροσώπησαν ακριβώς τον «ελληνοχριστιανισμό». Από την άλλη, ο Κόντογλου, αν και θαύμαζε και είχε εικονογραφημένους διαφόρους φιλοσόφους, όπως τον Πυθαγόρα τον Σάμιο, τον Ηράκλειτο κα., ενώ από ξένους τον Πασκάλ, τον Έμερσον κλπ., δεν έκανε καμμία σύγκραση για λόγους ενός ορισμένου δυτικού εθνικισμού. Στην πραγματικότητα, στην εποχή του «Πέδρο Καζάς» κατήγγελε με οργή τον εθνικισμό, που έκανε τους ανθρώπους να μισούν τους Τούρκους, τους οποίους «ηγάπα», επειδή τους είχε γνωρίση και εγγύθεν στα παιδικά του χρόνια.

«Στο έλεος του χριστιανισμού του»

Κατακλείδα: ο οργισμένος αντιδυτικιστής, και αγιασμένος Κόντογλου δεν μπορεί να κατανοηθή από…. «φραγκεμένους» και τα φραγκολεβαντίνικα ποιούντες. Δυστυχώς. Η ψυχή του, όπως βλέπουμε στα ομορφότερα έργα του, ήταν μεταρσιωμένη, και αλλοιωμένη με την καλή αλλοίωση και την παραδείσια αυτή «χαρμολύπη» του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος, και την ανώτερη αγιοπνευματική συγκίνηση της κατάνυξης. Η μυστηριακή ζωή που ο ίδιος υπεραγαπούσε και εξυμνούσε απαύστως είχε αναφλέξη την ψυχή του… Και αυτή η τελείως παλληκαρίσια και απογειωμένη ψυχή είναι που μας έδωσε αυτά τα αριστουργήματα της αγιογραφίας, της δοκιμιογραφίας, και της λογοτεχνίας, και που δίδαξε και διδάσκει όλους εμάς τους δυτικόπληκτους για την Ρωμηοσύνη, και την τέχνη της, που είναι ανώτερη, αν πιστέψουμε τον Άγγλο Ράνσιμαν, της αρχαίας. Ως γνωστόν, πολιτισμός είναι η πραγμάτωση της ψυχής, εν χώρω και εν χρόνω…

Όπως ο ίδιος έλεγε, άλλωστε, το ίδιο ακριβώς συνέβαινε με ψυχές όπως του Ντοστογιέφσκι και του Τολστόι. Ιδιαίτερα ο Ντοστογιέφσκι είχε πη στον συγγραφέα Μελχιόρ ντε Βογκέ κάτι συναφές και  ας κλείσουμε ακούγοντας τον ίδιο να το ανιστορή…: «Το τι είναι η Ορθοδοξία, και τι αρίφνητον πλούτο έχει μέσα της, δεν το γνωρίζουνε όχι μονάχα πολλοί από μας τους απλούς χριστιανούς που έχουνε αυτόν τον μεγάλο τίτλο, αλλά κ’ οι περισσότεροι ιερωμένοι, καθώς κ’ οι θεολόγοι μας. Αν ήτανε αλλοιώς, δεν θα την περιφρονούσανε την Ορθοδοξία, που είναι πηγή πάσης σοφίας, και δεν θα λατρεύανε σαν πνευματικοί ραγιάδες, την «επιστημονική και ορθολογιστική» θεολογία της Ευρώπης.

Από την Ορθοδοξία, όχι μοναχά στη θεολογία και στις εκκλησιαστικές τέχνες, αλλά και στην κοσμική τέχνη, προ πάντων, στην λογοτεχνία, βγήκανε κάποια αποκαλυπτικά έργα που ταράξανε τις ψυχές σ’όλον τον κόσμο, ακόμα και τους αλλόδοξους, σαν παράδοξα μετέωρα. Τέτοια είναι τα έργα που γράψανε οι μεγάλοι συγγραφείς της Ρωσίας στα τσαρικά χρόνια, προπάντων ο Τολστόη και περισσότερο ο Ντοστογιέφσκης, και σε μας ο Παπαδιαμάντης και ο Μωραϊτίδης.

Ο Ντοστογιέφσκης πίστευε πως η ανθρωπότητα θα ξαναγεννηθή πνευματικά μοναχά με την Ορθοδοξία, κ’ έλεγε στον Γάλλο συγγραφέα Μελχιόρ ντε Βογκέ, που ήξερε τα ρούσικα: “Εμείς σας καταλαβαίνουμε εσάς τους Δυτικούς ως τα κατάβαθά σας, αλλά εσείς δεν ήσαστε σε θέση να μας καταλάβετε, επειδή έχουμε κάτι που δεν τόχετε εσείς, το ότι ήμαστε Ορθόδοξοι. Μια ορθόδοξη καρδιά είναι σε θέση να αισθανθή τα πιο βαθειά πράγματα”.  (βλ. “Ασάλευτο θεμέλιο”)

Σχολιασμός σε άρθρο του Ο.Τ. περί εκμαρξισμού κλπ. μαργαριταριών

Είχαμε δημοσιεύσει μία δυάδα άρθρων εδώ πάνω στο θέμα του κομμουνισμού και της Ορθοδοξίας, με την αφορμή της δημοσιεύσεως κάποιων άρθρων της συγγραφέως και ιστορικού Δ. Βαρβιτσιώτη στον «Ορθόδοξο Τύπο» τα οποία θεωρήσαμε προϊόντα άγνοιας, προκατάληψης, και αθεολογήτου-αθεολογησίας.

Η κα Δ.Β. επανήλθε με ένα άρθρο στον Ο.Τ. την προπαρελθούσα Παρασκευή(07/08/2009) στο οποίο επιχειρεί να στηρίξη ορισμένες θέσεις που είναι είτε ανέρειστες είτε απλώς «απίστευτες». Αυτές και θα προσπαθήσουμε να αντικρούσουμε, ως ατυχέστατες, σκανδαλιστικότατες, παλαιο-οργανωσιακές, εκσυγχρονιστικές-αντιπατερικές με την κακή έννοια, και αστοχριστιανικότατες.

Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπη να αναζητήση σε περίπτερα/πάγκους κτλ. το φύλλο αυτό το οποίο δεν ανευρίσκεται (τουλάχιστον όχι την στιγμή της σύνταξης αυτών των γραμμών) στον ιστοχώρο της εν λόγω εφημερίδας.

Θέση 1η: Υπάρχει «εκμαρξισμός Παπικών» και βέβαια είναι εσφαλμένος.

Ως γνωστόν, υπάρχει η «θεολογία της απελευθέρωσης» που κηρύχθηκε από τον Γκουστάβο Γκουτιέρεζ στην Λίμα του Περού το 1968, όπως μας πληροφορεί ο επί μακρόν «χριστιανοσοσιαλιστής» Σ. Παπαθεμελής(βλέπε εισαγωγή στο «Το ευαγγέλιο της επανάστασης των Σαντινίστας», όπου περιλαμβάνονται συζητήσεις και διδαχές των ζηλωτών ΡΚαθολικών ιερέων υπουργών, ειδικότερα δε του ιερωμένου Φερνάντο Καρντενάλ). Αυτή είναι μία θεολογία νεοφανής για τον Ρωμαιοκατολικισμό, οπωσδήποτε, αλλά είναι πολύ χαρακτηριστικό για αυτήν ότι απόκειται στους Πατέρες πριν το Σχίσμα, π.χ. τον Άγιο Αμβρόσιο των Μεδιολάνων, ώστε να στηρίξη τις ισοκατανεμητικά μεταρρυθμιστικές έως πολύ ριζοσπαστικές της θέσεις. Ακόμη και ο «άθεος» Νόαμ Τσόμσκυ παραδέχεται σε συνέντευξή του ( που καταχωρίζεται στο chomsky.info ), ότι οι θεολόγοι της απελευθέρωσης αναφέρονται και ανάγονται στα Ευαγγέλια, προκειμένου να στηρίξουν τις θέσεις τους. Αυτοί βλέπουν τον Χριστό ως Απελευθερωτή (Redeemer-Ιησούς σημαίνει Ελευθερωτής κατά τον επίσκοπο Αντ. Φραγκόζο) και έχουν μία πολύ ισχυρή «κοινωνική στράτευση». Ακόμη, πολλοί, όπως ο Φ. Καρντενάλ και ο Αντόνιο Φραγκόζο, εμφανίζουν τάσεις Συνοδικότητας , δηλαδή ακριβώς της Ορθόδοξης Δημοκρατικότητας. Ως γνωστόν, το Βατικανό καταδίκασε προ 25 ετίας και πλέον δια του νυν Πάπα Γιόζεφ Ράτζινγκερ αυτήν την θεολογία, διότι …Κύριος οίδεν.

Οι κοινωνικώς αγωνιζόμενοι Παπιστές και ΡΚαθολικοί, ως γνωστόν, έχουν ινδάλματα και τους προ του σχίσματος Λατίνους Πατέρες, όπως είδαμε, αλλά και δικούς τους «αγίους», δηλαδή αγιοποιηθέντες. Τέτοια παραδείγματα είναι ο «Άγιος» Λουδοβίκος, που μετέσχε στην ελευθέρωση των Αγίων Τόπων, καθώς και ο Φραγκίσκος της Ασσίζης, με την υποδειγματική του πτωχεία, οικολογική συλλογιστική κ.α. Ο μαΐστορας του Γερμανικού Ρομαντισμού στο «Χριστιανοσύνη, άλλως Ευρώπη» νεαρός ποιητής, φιλόσοφος, δοκιμιογράφος Novalis είχε μιλήση από πολύ παληά για τον βαθύ ανθρωπισμό του Χριστιανισμού, σε μία μη-Παπική ΡΚαθολική εκδοχή του.

Από την άλλη, αν μελετήσουμε τα έργα των θεολόγων της Απελευθέρωσης, -όπως του Αντόνιο Φραγκόζο: «Ευαγγέλιο και κοινωνική επανάσταση»- ή του Χέλντερ Καμάρα το «Ο φαύλος κύκλος της βίας» κτλ., θα δούμε, ότι ανάγονται συχνά σε Παπικές εγκυκλίους, π.χ. του Παύλου του 6ου, που, όπως είναι γνωστό και έχει καταχωρηθή ακόμη και σε γνωστή διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια, συγκροτούν βασική έμπνευση των χριστιανοσοσιαλιστικών ιδεών της Δύσεως. Τέτοιες εγκύκλιοι είναι οι «De rerum novarum» και η «Populorum progressio». Εκεί θα δούμε να γίνεται λόγος για επείγουσες και βαθειές, πολύ βαθειές μεταρρυθμίσεις, προς όφελος ακριβώς των πτωχών, των ακτημόνων κτο. Δυστυχώς, φαίνεται, ότι και οι Πάπες, στους οποίους βασίζεται αδήλως η συγγραφέας Δ.Β., για να στηρίξη τα αστήρικτα, εξεμαρξίσθησαν , το λοιπόν, και τούτοι!!!! Εγένοντο, οι δυστυχείς, συνοδοιπόροι των μαρξιστών και των νεομαρξιστών…! Το ίδιο βέβαια και όλοι αυτοί οι catholique επίσκοποι και αρχιεπίσκοποι, όπως οι Χέλντερ Καμάρα, Αντόνιο Φραγκόζο, Όσκαρ Ρομέρο, κ.π.α. Και ούτε καν, βεβαίως, αναφερθήκαμε στην στήριξη του Πάπα Ιωάννη Παύλου του Β‘ στην Χριστιανοσοσιαλιστική, έστω ρεφορμιστική, «Αλληλεγγύη» που η κυβέρνησή της έληξε πρόωρα και άνανδρα με τα σοβιετικά τανκ του Γιαρουζέλσκι, και που η μεγάλη συγγραφέας της Αμερικάνικης Αριστεράς Naomi Klein -εκ των πλέον σημαντικών στον χώρο σήμερα- θεωρεί ως εξαιρετική πολιτική προσπάθεια (κατά της  σοβιετικής γραφειοκρατικής ψευδοκομμουνιστικής τυραννίας),  που όντως επέφερε μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη στον βαθύρριζα, άλλωστε, Χριστιανικό (Ρωμαιοκαθολικό) Πολωνικό Λαό.

Θέση 2α: Η παγκοσμιοποίηση είναι (νεο)μαρξιστική!(sic)

Μέσα σε όλα τα απίθανα μαργαριτάρια που αναγνώσαμε σχεδόν …ασκαρδαμυκτί, είναι και τούτο. Η αναφορά σε χριστιανικούς κομμουνισμούς, σοσιαλισμούς κ.τ.ο. με αυτά, είναι άνευ ετέρου μία σατανική πλεκτάνη των παγκοσμιοποιητών οι οποίοι είναι και αυτοί μαρξιστές και θέλουν και αυτοί την αναδιανομή του πλούτου!!!! Πραγματι, εδώ η όποια προγενέστερη συλλογιστική έχει οδηγηθή σε σύγκρουση με τα τεράστια τείχη της πραγματικότητας. Η παγκοσμιοποίηση έχει από κάθε άποψη καπιταλιστική και κατά τούτο Δεξιά απόχρωση. Συγκεκριμένα, άκρα δεξιά, υφής πρωτόγονου καπιταλισμού του 19ου αιώνος, πριν θεσμοθετηθεί οποιοδήποτε μέτρο κοινωνικής δημοκρατίας. Ο καπιταλισμός σημαίνει πολύ- πολύ- πολύ ορισμένα φαινόμενα και καταστάσεις και όχι ό,τι βολεύει τον καθένα μας στην επιχειρηματολογία του. Στα ελληνικά αποδίδεται με τον όρο κεφαλαιοκρατία.  Καπιταλισμός συνεπάγεται ιδιωτική πρωτοβουλία, συνεπάγεται ελευθερία οικονομική, με άλλα λόγια ταξική ως επιχειρηματική, συνεπάγεται ελευθερία στην διακίνηση των αγαθών, του εμπορίου. Είναι η πραγμάτωση του Διαφωτιστικού moto: «Laissez faire, laissez passer, le monde va de lui meme». Με άλλα λόγια, «αφήστε να ενεργήσουν, αφήστε να περάσουν(τα προϊόντα), ο κόσμος κινείται μόνος του». Ας δούμε π.χ. τα κατεξοχήν εξωθεσμικα κέντρα, την Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και όλα τα συναφή που συνιστούν τους φορείς της «Ουασιγκτώνειας Συναίνεσης«. Η «ατζέντα» που προωθούν αδιαλλείπτως είναι, χωρίς την παραμικρή αμφιβολία, ακραία καπιταλιστική. Θέλει την τέλεια ελευθερία του διεθνούς εμπορίου(οι ισχυροί το επεδίωκαν αυτό συχνά, αν και όταν συγκέντρωναν την ισχύ τους, επιθυμούσαν προστατευτισμό…) προωθεί την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων τομέων της οικονομίας, την εμπορευματοποίηση των στοιχειωδών κοινωνικών αγαθών, την απελευθέρωση των απολύσεων, την οσημέραι μεγαλύτερη κατάργηση του προστατευτικού εργατικού δικαίου κτο. Είναι τόσο αυταπόδεικτο που δεν χρειάζεται καν να μιλούμε για αυτό, για την ακρίβεια…

Από την άλλη, ο μαρξισμός τι πρεσβεύει σε κοινωνικό επίπεδο; Την κοινωνικοποίηση των πάντων, του Μεγάλου Κεφαλαίου. Σε πολιτικό; Την δικτατορία του προλεταριάτου και την παγκόσμια ένοπλη επανάσταση των εθνών και των λαών κατά των καταπιεστικών τάξεων, όταν πια η συσσώρευση του Κεφαλαίου θα έχει φτάση σε απόλυτο επίπεδο, μετρημένων στα δάκτυλα μεγαλοκαπιταλιστών. Σε φιλοσοφικό; Τον αθεϊστικό διαλεκτικό υλισμό, που είναι, κατά τον μεγάλο θεωρητικό-θαυμαζόμενο υπό του Λένιν ιδιαιτέρως- του Γκ. Πλεχάνωφ, παρηλλαγμένος ο καπιταλιστικός γαλλικός (αστικός/»δεξιός») υλισμός του ιη’ αιώνα, άρα γέννημα του Φόυερμπαχ, του Λαμετρί, του Ντιντερώ. Σε επίπεδο διεθνών σχέσεων; Τον προλεταριακό διεθνισμό. Ο Μαρξ λέει ξεκάθαρα, ότι είναι αναγκασμένοι οι εργάτες να το κάνουν τούτο, διότι υπάρχει ο αστικός διεθνισμός (και κοσμοπολιτισμός), ο διεθνισμός, η αλληλεγγύη των καπιταλιστών μεταξύ τους και έτσι απαιτείται η αντίμαχη Διεθνής, δηλαδή,  το υπερ-«συνδικάτο» των κομμάτων που πρεσβεύουν τον μαρξιστικό κομμουνισμό.

Κοινωνικός Χριστιανισμός και Μαρξισμός

Ο μαρξισμός μήπως προέκυψε από παρθενογένεση; Όχι. Είναι το μόνο είδος σοσιαλισμού, ιδεολογίας που επιθυμεί την κοινωνική δικαιοσύνη και την απάλειψη της εκμετάλλευσης; Όχι. Ο Ένγκελς γράφει για το πώς είναι οι Γερμανοί σοσιαλιστές υπερήφανοι συνεχιστές του έργου του Σαιν-Σιμόν, δηλαδή του λογιζόμενου πολλαχόθεν ως προδρόμου του Δυτικού Χριστιανικού Σοσιαλισμού, και του Ουαλού Όουεν κτλ. Το περιεχόμενο του κομμουνισμού ποιο είναι κατά τον Μαρξ και ποιο το θεμελιώδες σύνθημα του προλεταριάτου;   Με βάση την «κριτική του προγράμματος της Γκότα», είναι το «από τον καθένα με βάση τις δυνατότητές του, στον καθένα με βάση τις ανάγκες του». Το ίδιο λέει και ο Βασίλης Ραφαηλίδης. Αυτό, λέει ο Galbraith, προσήλκυσε πολλαπλασίως περισσότερους οπαδούς από τους τρεις τόμους του «Κεφαλαίου»(Das Kapital-Κριτική στην πολιτική οικονομία) του Μαρξ που συνιστούν το κληροδότημά του στον κόσμο και στην επιστήμη. Μόνο που αυτό το σύνθημα είναι ακριβώς παρμένο από τις Πράξεις των Αποστόλων, όπου αναφέρεται ως η αρχή δόμησης της πρώτης χριστιανικής κοινωνίας. Αυτής της κοινωνίας που οι Χριστιανοί ήθελαν να διατηρήσουν και ουδέποτε την πρόδωσαν, όπως λέει ο Άγιος Νικόλαος Βελιμιροβιτς στις ιεραποστολικές επιστολές του, αλλά οι έξωθεν δεν τους το επέτρεψαν, την διέλυσαν  κτλ. Αυτής της κοινωνίας της μη-καταπιεστικής χριστιανικής κοινοκτημοσύνης..

Αυτές είναι οι πρώτες μας επισημάνσεις και το πρώτο τμήμα του κειμένου που θα αφιερώσουμε σε αυτό το θέμα.  Οι ιδέες του δεν είναι αξιόλογες, αλλά μπορούν να επηρεάσουν ανθρώπους και αδελφούς με άγνοια, και να ωθήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση που ο καθ. Αλ. Τσιριντάνης της «Χριστιανικής Ενώσεως Επιστημόνων» που «είχε απορρίψει την Δύση κατά το ήμισυ»(=μαρξισμός) όριζε ως την αιτία της εχθρότητας μέρος της Αριστεράς κατά του Χριστιανισμού και της Εκκλησίας: δηλαδή το πού βρισκόταν η Εκκλησία, έστω οι Δυτικές Χριστιανικές Ομολογίες, όταν ο Λαός αποφάσιζε, π.χ., να ρίξη την Βαστίλλη. Ήταν με τους καταπιεσμένους, τους φτωχούς, τους αδυνάτους με τους οποίους ο Χριστός ταυτίζει τον εαυτό του, ή ήταν με τα αμαρτωλά κατεστημένα; Εν προκειμένω -και αυτή η αρρώστια μεταφέρθηκε και εδώ, όπως είπαμε- με το δεύτερο. Αλλά αυτό δεν πρέπει ποτέ να επαναληφθή. Καθ’ότι «μακάριοι οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης».

Περί Γαβρά και «λογοκρισίας» παρουσιαστικού animation

Με πάσα ειλικρίνεια, φρονώ, ότι η όλη υπόθεση με τον Κώστα Γαβρά είναι παροργιστική ιδιαζόντως.

Ανέγνωμεν και έγνωμεν αρκετά «ρεπορτάζ» για τις δηλώσεις του σκηνοθέτη ταινιών με τον Τζον Τραβόλτα, τον Ντάστιν Χόφμαν, «(φιλο)μεταναστευτικές» περί εμιγκρέδων κτλ.

Οπωσδήποτε θεωρώ, ότι είναι και σκανδαλιστικό και αστόχημα να μην τίθεται το θέμα σε συζήτησι και η όλη αιτιολογία που κάποιοι μητροπολίτες της Δ.Ι.Σ. «επικαλούνται» είναι να μην υπάρξη διάσταση και «εθνικός διχασμός». Το σημαίνον είναι να ειπωθή το αληθές. Όπως έλεγε και ο Πολύβιος και είναι πασίγνωστο, η ιστορία άνευ της αλήθειας είναι ένα διήγημα- κενολόγημα.  Κατά συνέπεια, έπρεπε να συζητηθή, εάν υπήρξε κάποτε κάτι σχετικό και αναλόγως να κρατηθή ως ιστορική αλήθεια ή ψέμμα.

Κατά την προσωπική μου ταπεινή γνώμη, δεν υπήρξαν ποτέ τέτοιες καταστροφές, και αυτό προκύπτει διαυγώς από τα ιστορικά, ανασκαφικά κτο. δεδομένα. Είναι πολύ χαρακτηριστικό, ότι ακόμη και οι πλέον ακραίοι αρχαιολάτρες, όπως κάποιοι παγανοδωδεκαθεϊστές εθνικιστές θεωρητικοί που κυκλοφορού(σα)ν περιοδικά με μικρή αναγνωσιμότητα δέχονται, ότι στον ελλαδικό χώρο ουδέποτε υπήρξαν μεγάλες καταστροφές, και ήσαν περιθωριακό φαινόμενο. Δεύτερον, χαρακτηριστικό και ενδεικτικό ως προς αυτό είναι, ότι, τα μεγαλύτερα μνημεία, όπως η Δωδώνη και ο Παρθενώνας κττ.,  ουδέποτε υπέστησαν καταστροφές ακόμη και από ετερόδοξους ή ζηλωτιστές και κατά τούτο αμαρτωλούς ιδιαιτέρως Χριστιανούς. Θέλω να πω, ότι από την σαφέστατη αθιξία του Παρθενωνος, συνάγουν πιο «ειδικοί» και γνώστες, ότι δεν υπήρξαν «βανδαλισμοί» από Χριστιανικής πλευράς. Στοιχείο βαρύτιμο για το θέμα μας…

«Λογοκρισία καλλιτεχνικού έργου»;!…- Χριστιανισμός/Ορθοδοξία και Δημοκρατία

Δεύτερον, έγινε λόγος για λογοκρισία καλλιτεχνικού έργου από διαφόρους, ακόμη και από εκπροσώπους κομμάτων, όπως η κα Δαμανάκη.

Κάποιοι, ακόμη, aufklarers μεταρρυθμιστές αριστεροί/σοσιαλδημοκράτες μας μίλησαν για …….«κρούσμα χομεϊνικού σκοταδισμού» και τα όμοια με αυτά. Ήταν , βέβαια, ένα αναμηρύκασμα σκέψεων της γνωστής φωταδιστικής, κυριολεκτικώς εκτός τόπου και χρόνου «κασσέτας» που μικρή σημασία έχει. Το σχετικό ρεπορτάζ των «Νέων» λέει:

«Η Ελλάδα, δυστυχώς, δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με την Ευρώπη και τη Δημοκρατία. Και δεν είναι μόνο ζήτημα κράτους, που έχει τη βασική ευθύνη, αλλά καθένας από μας θέλει να γίνει ταυτόχρονα χωροφύλακας και δικαστής. Πρέπει επιτέλους να γίνουμε πιο δημοκρατικοί και πιο πολιτισμένοι Ευρωπαίοι. Κανονικοί άνθρωποι…»

Ο κ. Γαβράς μας, λοιπόν, θέλει να εξευρωπαϊσθούμε. Προφανώς. Να ακολουθήσουμε τα «πεπολιτισμένα και λελαμπρυσμένα της Εσπερίας έθνη», όπως έλεγε εκ Παρισίων και εκ Montpellier και ο πρώτος εκ της συνομοταξίας των ριζικά εκδυτικισμένων Αδαμάντιος  Κοραής και να έχουμε και εμείς μία θρησκεία πεφωτισμένη δια της φιλοσοφίας. Και έτσι θα εκδημοκρατιστούμε. Είναι προφανές, ότι δεν ξέρει, ότι οι βάσεις της πλέον ριζοσπαστικής δημοκρατίας ετέθησαν από την Χριστιανική ισότητα. Από τον Παύλο, από τον αμεσοδημοκρατικό, όπως τον παρουσιάζει και αναφέρει ο ι. Χρυσόστομος, Απόστολο Πέτρο, από τις Οικουμενικές Συνόδους που έθεσαν ως μέθοδο λήψης (όλων των) αποφάσεων τον κανόνα «η ψήφος των πλειόνων κρατείτω» (όλης της Εκκλησίας, και ευρύτερα, στην Πολιτεία ως δέον), από την πράξη της Εκκλησίας όπου όλες οι γυναίκες ψήφιζαν κανονικά πολύ πριν τον 20ο αιώνα καθώς μας τα αναφέρει και ο αγωνιστής π. Ευ. Σκορδάς στα βιβλία του, έως τον «λαοκρατικό καλόγερο» πατροκοσμά τον Αιτωλό κατά τον εγνωσμένο ως μέγιστο ιστοριοδίφη Σάθα που ακόμη και τα σχολεία ήθελε να διοικούνται από εψηφισμένους από όλους επιτρόπους, π.χ., η σύνολη Πράξη βοά.

Και βέβαια, για να αναφέρουμε και εμείς μερικούς Ευρωπαίους ώστε να…… αναφανούμε εκσυγχρονισμένοι, ο χριστιανοσοσιαλιστής επαναστάτης θεωρητικός Wilhelm Weitling, ήτοι ο εφευρέτης του όρου «κομμουνισμός» της εποχής του Καρλ Μαρξ, ακόμη δε ο Lamennais, ο επαναστάτης θεολόγος Thomas Munzer, ο Karlstadt έχουν αποδείξη, ότι όλες οι δημοκρατικές ιδέες είχαν Χριστιανική προέλευση…..

Τέλος ως προς τούτο, λογοκρισία σημαίνει, ότι περικόπτω τμήμα καλλιτεχνικού έργου, ώστε να μην κυκλοφορή. Πρώτον, το animation αυτό αναφέρεται σε κάποιο μουσείο Κρατικό, και άρα λόγο έχει βασικά ο Λαός, δεύτερον -και συγγνώμην για την αηδία που θα προκληθή από την αναφορά 🙂 –  στο νεοελλαδικό κρατίδιο έχουν εκδοθή τέτοια εκπληκτικά λογοτεχνικά (εν προκειμένω) πονήματα όπως (δειγματοληπτούμε, απλώς) τα «Μελένια λεμόνια: η διαθήκη των γκαβλωμένων ανθρώπων»!!!!! Για ποιαν λογοκρισία, λοιπόν, μπορούμε να μιλούμε;! Λογοκρισία νομικώς υπήρχε πριν το 1981, και κακώς, παρά το ότι κατόπιν κατακλυσθήκαμε από κερδοσκοπικά…… (και βέβαια σχεδόν πάντα αηδούς ατομιστικού ηδονισμού- τύπου Ασσυρίου βασιλέως Σαρδανάπαλου) πορνογραφικά πονήματα που τα βλέπουν όλοι οι παρερχόμενοι ανηρτημένα στα περίπτερα της επικράτειας και όλα τα συναφή με τούτα.

Η Εκκλησία και το δόγμα

Μέσα στους άλλους μαργαρίτες που ακούσαμε να τοξεύωνται –θαρρείς και είμαστε τόσο σκαιοί, απαίδευτοι, και αθεολόγητοι, ήγουν…– από τον σκηνοθέτη και καλλιτέχνη -και έχει κάποια ελαφρυντικά, όπως είπαμε- είναι ο εξής:

Η Εκκλησία πάντοτε αρνείται την πραγματικότητα, για να σώσει το δόγμα της. Νόμιζα ότι η Ελλάδα είχε ξεφύγει από όλες αυτές τις μικρότητες».

Σε ποια Εκκλησία αναφέρεται ο εν Παρισίοις ακμάσας καλλιτέχνης;

Μήπως νομίζει, ότι αναφέρεται σε αυτήν την φιλοσοφική «Εκκλησία»-Αιρεσιαρχία της Δύσεως, την εν Γαλλία; Γνωρίζει να μας πη γιατί ο Βολταίρος έλεγε το περίφημο σύνθημά του «Ecrasez l’infame!«; Αυτή η αθλιότητα(infame) στην οποία στόχευε μήπως ήταν αυτή η βλάσφημη(σύμφυση δύο εξουσιών) για την Πατερική Ορθόδοξη Ανατολή του γαλλικού ρωμαιοκατολικισμού που είχε εξουσία πολιτική/κοσμική και επιπλέον επέβαλε απαγορεύσεις, βασανιστήρια σε αντιφρονούντες κτλ.; Γνωρίζει, ότι αυτή η εξουσία βασίζεται κλασσικά σε ορισμένες απολυτοποιημένες θέσεις του Αυγουστίνου -τυπικά για την Δύση- περί civitate Dei ήτοι Πολιτείας του Θεού που είναι η «Εκκλησία» και πολιτείας του Διαβόλου που είναι η κοσμική εξουσία και που πρέπει να καταληφθή από την πρώτη;

Δεύτερον, γνωρίζει, ότι στην Ορθοδοξία ουσιαστικά δεν υπάρχει δόγμα; Ότι το δόγμα είναι αποτέλεσμα της θετικής εμπειρίας και ότι σκοπός του είναι να οδηγή στην εμπειρία του Θεού που τόσο όμορφα εξέφρασε το κείμενο των αρεοπαγιτικών μιλώντας για το πώς όσο πλησιάζει κάποιος στον Θεό μειώνει λέξεις, προχωρώντας αποφατικά(=αρνητικά), ώσπου Τον γνωρίζει μέσα στον διανοητικά ακατάληπτο γνόφο της αγνωσίας Του; Έχει έστω διαβάση κάποτε κάποιο κείμενο του λογιώτατου Γάλλου και μετά λογιώτατου Ορθόδοξου Γάλλου Θεολόγου Olivier Clement; Έχει διαβάση περί της μυστικής θεολογίας και θέας του Θεού από τον μέγιστο νεοπαλαμιστή θεολόγο Βλ. Λόσσκυ;

Αλήθεια, όταν η Θεολογία της Εκκλησίας συγκαταλέγεται, λόγω μεθοδολογίας, στις θετικές επιστήμες, όπως έλεγε ο μέγιστος δογματολόγος της Ορθοδοξίας του 20ου αιώνα καθηγητής π. Ι. Ρωμανίδης, πώς μπορεί να κάνη πράγματα, για να ……………»σώση το δόγμα της»;;;!!!

Πώς μπορεί να συμβαίνη κάτι τέτοιο, όταν η Θεολογία, όπως έλεγε και ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, είναι προϊόν της ανακράσεως/μετοχής/μέθεξης εμπειρικής με τον Θεό εν αντιθέσει με την διανοητική και άρα φαντασιακή θεολογία ή, μάλλον, θεολογοφιλοσοφία της Δύσεως;

Δύο «τινά» μπορεί να συντρέχουν:

1ον)μιλούμε περί απαιδευσίας άκρας, γνώρισμα τυπικό των aufklarers ευρωπαϊστών: όπως έλεγε και ο Χ. Γιανναράς σωστότατα, «γνωρίζουν τόσα για την πνευματική παράδοση του τόπου τους όσα γνωρίζω εγώ από διοίκηση υποβρυχίου».

2ον)Έχουμε μία εγωιστική…… προσέγγισιν στο θέμα.  Αι, τότε, ο σκηνοθέτης μας μπορεί να επικαλεστή εκείνο το εξαίρετο επινόημα του παρισινού Σαρλ Μπωντλέρ: το «droit de la contradiction». Ήτοι το δικαίωμα στην αντίφαση.

Σε αμφότερες, όμως, περιπτώσεις, η εξ ελευθερίας μεταποίηση του δογματίζοντος ταύτα είναι sine qua non…

Και τούτο ευχόμαστε με, ειλικρινώς, πάσα φίλια διάθεση. 🙂

Σχετικά με τους Μεγαλύτερους Έλληνες από τηλοψίας

Για τις πηγές, δείτε εδώ και εδώ.

Ποιο είναι το μέγιστο συμπέρασμα που προκύπτει από την εν λόγω ψηφοφορία και τους αναδεδειγμένους;

Ότι ο επαρχιώτικος μετακενωτικός κοραϊκός αρχαιόπληκτος ανελλήνιστος εθνικισμός έχει έρεισμα ακόμη ως κυρίαρχη ιδεολογία που ήταν, εκπεμπόταν από το 1833-1974, στο τέλος, βεβαίως, μεταμορφούμενος σε ένα προτεσταντικού τύπου …«ελληνοχριστιανισμό» που ακόμη και ο «συντηρητικός» λόγιος μοναχός π.Θεόκλητος Διονυσιάτης, συμφωνώντας σε ένα άρθρο του -των «Αθωνικών ανθεων»- ρητώς με τον Χριστιανοσοσιαλιστή Κωστή Μπαστιά, όπως έλεγε, απέρριπτε. Ο Έρασμος, όπως θύμιζε κάπου και ο π. Μεταλληνός, που ήταν και αναγεννησιακός και ως εκ τούτου και αυτός μέρος αρχαιολατρικού κινήματος, θεωρούσε και αυτός π.χ. τον Μέγα Βασίλειο -χαρακτηριστικότατο παράδειγμα του μεγαλείου των κατά π. Ι. Ρωμανίδη Ελλήνων(-Καππαδοκών) Πατέρων- «μείζονα του Αριστοτέλους». Δηλαδή μεγαλύτερο του Αριστοτέλη, που είναι ίσως η πλέον κορυφαία αρχαία μορφή σε επίπεδο επιστημονικής προσφοράς. Ο Αριστοτέλης ήλθε στην έκτη θέσιν. Τον Μέγα Βασίλειο, όμως, δεν τον βλέπουμε κάπου… Ίσως μας έχει δοθή η εντύπωσι, ότι ήταν και αυτός ένας Επίσκοπος συμβιβασμένος και της σειράς… Για αυτό θα έπρεπε να δούμε τι του είπε ο αλαζόνας Ύπαρχος Μόδεστος, όταν θέλησε να του αλλάξη (ακόμη και) την Ορθόδοξη Πίστη προς χάριν του Κράτους και της «κρατικής θρησκείας»… Και πρέπει να ξέρουμε, ότι ο εθνικός (και κατά τούτο αντιδραστικός) και αντιχριστιανός σχολάρχης ρητορικής Λιβάνιος, συγγραφέας και του έργου «Υπέρ των ελληνικών(ενν. παγανιστικών) ιερών», από τις μέγιστες μορφές του εθνικού κόσμου διαχρονικά κατά ευρεία παραδοχή, έλεγε, ότι ο Μέγας Βασίλειος, αφού παρά την παίδευση που πήρε στην σχολή του, έγινε Χριστιανός, ήταν μεγαλύτερος ρήτορας από τον αρχαίο Δημοσθένη…

Το πρόβλημα, λοιπόν, το ανυπέρβλητο της κατεστημένης σκέψης είναι, ότι είναι δυτικόπληκτη. Η Ευρώπη είναι όντως η «καθολική μας μητρόπολη», το δε νεοελλαδικό κρατίδιο  είναι μία μικρή αποικία με την εξάρτηση να αναδεικνύεται όντως, όπως πίστευε και ο Μοσκώφ, ίσως στο μεγαλύτερο μας πρόβλημα, εν προκειμένω δε πολιτιστική και πνευματική. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν (θα ήταν) για τους αντιϊμπεριαλιστές μας, που βέβαια μ ό ν ο περί άλλα τυρβάζονται… ( Και βέβαια άλλως θα αποκληθούν και αυτοί εθνολαϊκιστές πιθανότατα… 🙂 )

Ποιους θα έπρεπε να δούμε; Τον Μάξιμο τον Ομολογητή, τον Γρηγόριο τον Παλαμά, τον Γρηγόριο τον επώνυμο της Θεολογίας, τον Βασίλειο τον Μέγα, τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο, τους Ανθέμιο και Ισίδωρο, από μουσικούς τους Ι. Κουκουζέλη και Ι. Δαμασκηνό(αν και τυπικά δαμασκ(ος)-ηνό…), τον Ι. Βατάτζη τον Ελεήμονα, αυτοκράτορα εξόχως δημοκρατικό και κοινωνικά δίκαιο…

Αλλά αυτά είναι ίσως κάποιοι ….»ευσεβείς πόθοι»… Που πάντως τρέφουμε σε κάποια μορφή κάποια μέλλουσα στιγμή… την αγαθή ελπίδα, ότι θα πραγματωθούν… 🙂 Οψόμεθα: όλα από εμάς εξαρτώνται «εις το τέλος της αναλύσεως»……

Περί κομμουνισμού-σχολιασμός άρθρων Ο. Τύπου(β’)

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Θα σταθούμε σε τρία ακόμη σημεία:

ε) Η αρθρογράφος υποστηρίζει αλλαχού τα εξής: ότι το ἅπαντα κοινά» των Πράξεων των Αποστόλων ἀναφέρεται σὲ «οἰκειοθελῆ ἐγχειρήματα ἰδιωτῶν, συντόμως καὶ αὐτοβούλως ἐγκαταλειφθέντα»(!). Φοβάμαι, ότι δεν έχει κατανοήση, ότι η όλη ιεροσολυμίτικη κοινότητα των «τρισχιλίων» ήταν κοινοκτημονική. Αυτό από κάποιους μελετητές θεωρείται δε, ότι διήρκεσε με κάποια μορφή και τους επόμενους 2-3 αιώνες. Στο δε Ορθόδοξο κοινόβιο που οι δυτικόφρονες/εθνικόφρονες συνήθως «σνομπάρουν» ή και βδελλύσονται, υπάρχει παραγωγή και κατανάλωση αυτόνομη και σε πλήρη κοινοκτημοσύνη. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσοστομος έλεγε δε, ότι πρέπει να επιστρέψουμε στο παράδειγμα των τρισχιλίων ενώ ο Μέγας Βασίλειος, ότι πρέπει να ποθήσουμε το παράδειγμα των τρισχιλίων, που ήσαν τα πάντα σε αυτούς κοινά και να ντραπούμε(«αιδεσθώμεν») τα φιλάνθρωπα διηγήματα των «Ελλήνων» που αναφέρουν κοινή σίτιση κτο. Βεβαίως, εννοείται, ότι ιδίως τούτο, αν μιλούμε για την Εκκλησία, δεν επιβάλλεται δια του φόβου του ξίφους της Πολιτείας, του Καίσαρα. Παραταύτα, η κοινωνική αδικία με την μορφή της σοσιαλιστικής εκμετάλλευσης-αποστέρησης κατά τους Πατέρες απαγορεύεται αυστηρά, οι δε δύο ιδιότητες, του καπιταλιστή και του Χριστιανού Ορθόδοξου είναι αλληλοαποκλειόμενες, ακόμη και αν ανανοηματοδοτήσουμε κατάλληλα την πρώτη.

ς) Ουδεμία σχέση, ακόμη, έχει με τον «εφαρμοσμένο κομμουνισμό»(!;), την «παγκοσμιοποίησι»(!) και την αποβολή της «ελευθερίας της βουλήσεως», η ριζοσπαστική αυτή πλευρά της Ορθόδοξης Παράδοσης και του παραδείγματος των Πατέρων και των Μητέρων. Θα έλεγα το ενάντιο.  Ο αστικός αυτός «χριστιανισμός», ο «ακίνδυνος» και προσαρμοσμένος στο καπιταλιστικό σύστημα θαυμάσια, ώστε να δικαιώνη στους αιώνας των αιώνων τις απαράδεκτες, προκατειλημμένες και γελοιώδεις σχετικά με την Ορθόδοξη Ανατολή, ρήσεις του Λένιν και του Ένγκελς(βλ., π.χ., στο «On early christianity», 1882) περί… αλκοόλ του πνεύματος και δήθεν μετάθεσης της δικαιοσύνης για την επόμενη ζωή(πρβλ. «ως εν ουρανώ και επί της Γης», «δος ημίν τα δέοντα και τα αυτάρκη» κατά την καθημερινή προσευχή του Κόντογλου , «πεινώντας ενέπλησεν αγαθών, και πλουτούντας εξαπέστειλεν κενούς» της Θεοτόκου κπα),  γνώριμος από τον λουθηροκαλβινισμό των ποικίλων μισσιοναρίων, του Κοραή κλπ. «θρησκευόμενων», είναι από κάθε άποψι απαράδεκτος θεολογικά, αλλά και μέρος της Νέας Εποχής και Νέας Τάξης, που βεβαίως είναι ακραία καπιταλιστική, και για αυτό αρκεί π.χ. μία ανάγνωση των πεπραγμένων της τελευταίας σύναξης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός -αλλά και του αντιφόρουμ του Πόρτο Αλλέγκρε. Προφανώς, πολλοί δεν γνωρίζουν καν για τις ριζοσπαστικές κοινωνικά και πολιτικά , δραστηριότητες των Αγίων. Έτσι, η ένταξη και η εργώδης δράση της Οσίας Μαρίας Σκομπτσόβα στο σοσιαλεπαναστατικό κόμμα(=μενσεβίκοι) και κατόπιν στο Χριστιανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα Ρωσίας, είναι τελείως άγνωστη. Το ίδιο οι προσπάθειες του εκουσίως αρχιεπισκόπου(το αντίθετο πολλών δεσποτοκρατών σήμερα ακριβώς) Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονος για την απελευθέρωση όλων των δούλων και την κοινωνική δικαιοσύνη, καθώς και οι θέσεις του, ότι εάν βρούμε μέθοδο να αφαιρέσουμε τα περιττά αγαθά («χιτώνες») από τους πλούσιους (άνευ της θελήσεώς των), και να τα μεταβιβάσουμε στους πτωχούς, δεν θα «ημάρτομεν» ουδόλως των «δεόντων» (για την σχετική παραπομπή στην Πατρολογία, βλ. Ι. Πέτρου «Κοινωνική δικαιοσύνη», Παρατηρητής, 1992).

ζ)Σχετικά με τους αριστερούς και τους δεξιούς, την αριστερά, την δεξιά, και την Εκκλησία. Προσωπικά, θα έλεγα, ότι ναι μεν καθένας καλείται να επανέλθη στην Εκκλησία, και αν είναι πλούσιος, φτωχός, εθνικός, ειδωλολάτρης, εωσφοριστής, τέκτονας κτλ., και αυτό θαυμάσια το αναφέρει ο Χρυσόστομος, λέγοντας, ότι και οι πλούσιοι και οι φτωχοί είναι παιδιά του και κοιλοπόνεσε δι’αμφοτέρους, αλλά ιδεολογίες που στηρίζουν την κοινωνική αδικία, την ανισότητα, την αποστέρηση, ουδεμία σχέση μπορούν να έχουν με την Πατερική Ορθοδοξία. Συνεπώς, οι ιδιότητες του δεξιού, με όλα τα ιδιώματα που φέρει, και του Ορθόδοξου πιστού είναι απλώς ασυμβίβαστες. Αυτό το έχουμε ξανασυζητήση ήδη πολλές φορές και δεν νομίζω, ότι χρειάζεται να επανερχόμαστε αργολογώντας.

Ο ενδιαφερόμενος έχει πολλά αξιόλογα συγγράμματα να προστρέξη, και ακόμη και παληότερα δικά μας κείμενα. Αυτά τα ελάχιστα και γνωστά με «πνεύμα παροξυμένο» κατά τι, αλλά με ειλικρινή πρόθεση και με αγάπη για όλους τους αναφερόμενους…

Υ.Γ. Βλέπε και εδώ για μία πιο ολοκληρωμένη εκδοχή του κειμένου. Δεύτερον, εδώ το α’ μέρος , εδω το β’ μέρος και, επίσης, εκεί και εκεί για ένα διάλογο μεταξύ πρ. π.Μεταλληνού και συντάκτιδος.

Διάλειμμα για τα περί τρεχούσης ανάγνωσης-Μπερντιάγεφ:»Για την κοινωνική ανισότητα»

Αυτές τις μέρες ιδιαίτερα διάβαζα το «Για την κοινωνική ανισότητα» του Νικολάι Μπερντιάγεφ.

• Για την ακρίβεια «Φιλοσοφία της ανισότητας ή επιστολές για την κοινωνική φιλοσοφία σε ανθρώπους που δεν με αγαπούν». Γράφτηκε το 1918, εκδόθηκε το 1923 μετά την εξορία του από την καθηγητική έδρα Φιλοσοφίας περί το ’21, που έκτησε το 1920 στην Μόσχα, και από τη χώρα το ’22 με άλλους λόγιους, ελευθεριακούς και πνευματικούς, παρά την εκτίμησιν στο πρόσωπο από στελέχη του ΚΚΣΕ.
• Είναι βασικά μία συντριπτική και σε κάποια σημεία πολύ οργισμένη κριτική της bourgeois ιδεολογίας και φιλοσοφίας και των πεπραγμένων των εξουσιαστών της Ρωσσίας που γράφτηκε ένα ακριβώς χρόνο μετά την «επανάσταση του ’17».
• Ο συγγραφέας καταγγέλλει ως μετριότητες, ψευτοπροοδευτικούς και ψευτοανθρωπιστές και στην πράξη τρομερά σκληρούς μηδενιστές, σκοταδιστές και αναχρονιστές της «θρησκείας της (ισοπεδωτικής & παντοειδούς) ισοτητας» τους νέους εξουσιαστές του καθεστώτος της Ρωσσίας μετά το ’17. Είναι προφανές, ότι εδώ οι επιρροές από τον Νίτσε και από το χάος της πρώτης περιόδου της «επανάστασης» είναι υπαρκτές. Αργότερα, σε κάποια θέματα οι θέσεις του Μπ. είναι διαφορετικές.
• Η κριτική του συγγραφέα εκτείνεται σε ένα τεράστιο εύρος, σ το Κράτος, το Έθνος, την Αριστοκρατία, τον Συντηρητισμό, μέχρι την Ρωσική Επανάσταση, για την οποία θα ξαναγράψη ειδικό βιβλίο αργότερα, το «Πηγές και νόημα του ρωσικού κομμουνισμού». Εκεί θα πη, ότι η Ρωσσία ψάχνει να βρη τον ανθρωπισμό που βρίσκεται κάπου στις ρίζες του μαρξισμού που εφαρμόζεται μαζί με το πνεύμα του Ιβάν του τρομερού.                                  
• Θαυμάσια είναι η αναφορά του στα γενεσιουργά αίτια της κοινωνικής επανάστασης ή, καλλίτερα, πολλών κοινωνικών επαναστάσεων. Την βλέπει ως «μυστικό γεγονός», μαζί με τον ντε Μαιστρ και ως αποκύημα του βαθύτερου, θεολογικού νοήματος της Ιστορίας μαζί και με το ιστορικό τιμωρητικό επιφαινόμενο των κακών εξουσιών – κάτι σαν αυτό που θα λέγαμε σήμερα «θεία δίκη».
• Αναφέρεται επίσης στους εξουσιαστές ως του αυτού πνεύματος και ζύμης με τους αστούς όπως τον Ρουσσώ και τον Βολταίρο, τους οποίος, άλλωστε, ο  πατέρας του Καρλ Μαρξ, που άσκησε πάνω του αξιοσημείωτη επίδρασι, γνώριζε από στήθους, κατά τον Βρεττανό μαρξιστή Μπεν Φάιν. Είναι ακριβώς ένα ρεύμα.
• Σε αυτό το ρεύμα βλέπει αντίπαλο και οικείο το μετεπαναστατικό ρεύμα της πνευματικής αντίδρασης στα «ορθολογιστικά φώτα», που τα νίκησε τον 19ο αιώνα, και του καθολικού χριστιανικού ρομαντισμού που εκφράστηκε από μορφές σαν τον Ζοζέφ ντε Μαιστρ, τον Μονταλλαμπέρ, τον Σατωμπριάν. Από αυτούς επηρεάστηκαν ιδιαίτερα οι Αύγουστος Comte(!) και Σαιν-Σιμόν, μέγας σοσιαλιστής θεωρητικός του οποίου το τελευταίο βιβλίο αφιερώθηκε στην υποστήριξη ενός Νέου Χριστιανισμού (όπως και ετιτλοφορείτο) που θα έδινε το ιδεώδες θεμέλιο μίας σοσιαλιστικής κοινωνίας λόγω των σχέσεων αγάπης και αδελφότητας που θα γίνονταν κραταιές.
  

  Ο συγγραφέας με την Μαρία Σκομπτσόβα, σοσιαλεπαναστάτρια, μετά: μέλος του "Χριστιανικού Σοσιαλιστικού Κινήματος" Ρωσσίας, Μητέρα και Οσία

• Απόσπασμα:  «Δηλητηριαστές της ψυχής του ρωσικού λαού, οι οποίοι τον ποτίσατε με τρομερό δηλητήριο, δολοφόνοι της Ρωσίας, σε σας αφιερώνω αυτές τις επιστολές. Είστε πολυάριθμοι, είστε η πλειοψηφία. Είναι καιρός τώρα που αρχίσατε το έργο σας. Το αρχίσατε, όντας καταπιεσμένοι, υπονομεύοντας τα πνευματικά θεμέλια της ζωής του ρωσικού λαού με αθώες και υπέροχες ομιλίες, γεμάτες με ανθρωπιστικές και προοδευτικές ιδέες. Ωστόσο, δεν άργησε να εμφανιστεί το αληθινό σας πνεύμα, το πνεύμα του μηδενός και γίνατε καταπιεστές. Πρώτα καταπιέσατε το πνεύμα και κυριεύσατε τις ψυχές της ιντελλιγκέντσιας, γίνατε διώκτες κάθε ανώτερης πνευματικής ζωής·παραδώσατε στην κοινή περιφρόνηση όλους όσους πιστεύουν στις ανώτερες πραγματικότητες και πνευματικές αξίες, όλους όσους αναγνώριζαν στην ζωή θρησκευτικό νόημα και σκοπό. Αποδίδετε τις διώξεις σας στην καταπίεση που ασκήθηκε εξαιτίας των πολιτικών σφαλμάτων του παλιού καθεστώτος. Αλλά ήρθε η στιγμή που αποκαλύφθηκε ολόκληρος ο χαρακτήρας σας: και σεις ασκήσατε φυσική καταπίεση και στήσατε μια χωρίς προηγούμενο τυραννία[…]Εξολοθρευτές της αιωνιότητας, θελήσατε να ξεριζώσετε από την ανθρώπινη καρδιά την αίσθηση, την νοσταλγία του αιώνιου.[…] Είναι καιρός που το ένιωσα αυτό και από καιρό τώρα σας πολεμώ πνευματικά στο μέτρο των δυνάμεών μου. Σήμερα, και αυτοί που είχαν πλανηθεί από το πνεύμα σας: αυτοί οι εκπολιτιστές, αυτοί οι προοδευτικοί, αυτοί οι ανθρωπιστές που παραμένουν στην επιφάνεια της ζωής, οι οποίοι δεν βλέπουν το κακό, αυτοί οι άνθρωποι οι γεμάτοι πραότητα, οι οποίο ειλικρινά αποβλέπουν στο καλό του λαού και την ευδαιμονία πάνω στη γη, όλοι αρχίζουν να αναγνωρίζουν τι είστε.[…]Έχουμε μιλήσει για την τρομερή ευθύνη που βαρύνει την εξουσία και τις κυρίαρχες τάξεις, οι οποίες δεν έκαναν σχεδόν τίποτε για να προλάβουν με δημιουργικό τρόπο τη μοιραία πτώση της Ρωσσίας και του λαού της προς την άβυσσο«.

Τέλος, και η Ρόζα Λούξεμπουργκ έχει γράψη ένα κείμενο πάνω σε αυτό το θέμα. Μήπως έχει κάποια αντιστοιχία και στο σήμερα, το «εδώ και τώρα»;

Και μήπως πρέπει (επί τέλους) να σκεφτούμε εκλεκτικά εν σχέσει με τα ρεύματα που αναφέρεται ο (μέγιστος) συγγραφέας και φιλόσοφος;…