Μνήμη Ίωνα Δραγούμη

Πριν λίγες ημέρες, στις 31 Ιουλίου, υπήρξε η θλιβερή επέτειος των 99 ακριβώς χρόνων από την εκτέλεση του Ίωνα Δραγούμη, του μεγάλου συγγραφέα, αλλά και υποπροξένου και προξένου της χώρας μας στο εξωτερικό (Μοναστήρι) αλλά και σε πόλεις ανήκουσες σήμερα στην ελλαδική ενδοχώρα (Σέρρες, Αλεξανδρούπολη).

Ο Δραγούμης δεν ανήκει στη φιλοβενιζελική μερίδα. Αντιθέτως, ήταν αντιβενιζελικός έως φιλοβασιλικός. Ο θάνατός του προήλθε ουσιαστικά ως απότοκο του ακραίου φατριασμού στον οποίο είχε οδηγηθεί η ελλαδική κοινωνία. Το χαρακτηριστικό στιγμιότυπο εκείνη την εποχή υπήρξε η απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου στο Παρίσι από βασιλόφρονες αξιωματικούς. Ως αντίποινα σε αυτή την εγκληματική ενέργεια, ακραίοι βενιζελικοί συνέλαβαναν την επόμενη μέρα τον Δραγούμη και τον εκτέλεσαν/δολοφόνησαν. Επικεφαλής της συγκεκριμένης εκδικητικής ενέργειας υπήρξε ο Παύλος Γύπαρης, καταγόμενος από τα Χανιά, που είχε πάρει μέρος  μάλιστα και στον Μακεδονικό Αγώνα. Ο Γύπαρης, παρά τους αγώνες του για την απελευθέρωση ελληνικών εδαφών, αργότερα θα ταχθεί κατά του ΕΛΑΣ κατά την Εθνική Αντίσταση, ενώ θα πάρει μέρος και στον Εμφύλιο, θεωρούμενος μάλιστα από ορισμένους και ως κορυφαία προσωπικότητα της Δεξιάς Παράταξης.

Ιταλικά και ιρλανδικά

Προ λίγων ημερών, την 25^η Μαΐου, διενεργήθηκε δημοψήφισμα στην Ιρλανδία σχετικά με τη φιλελευθεροποίηση του αυστηρού νόμου περί αμβλώσεων. Το «ναι» νίκησε με 2/3 περίπου υπέρ του, ενώ ο σχετικός νόμος μοιάζει πολύ με τον ισχύοντα στην Ελλάδα (1609/1986). Η Ιρλανδία είναι μια προεξαρχόντως ρωμαιοκαθολική χώρα, με το 78,3% να είναι μέλη της εγχώριας Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, ενώ η Ρωμαιοκαθολική παράδοση θεωρεί την άμβλωση ως αμάρτημα που μπορεί, εάν δεν πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, να επιφέρει τον πλήρη αφορισμό από την εκκλησία. Αυτό το γεγονός φαίνεται να ερμηνεύει πάρα πολύ καλά γιατί μια σειρά από τέτοιες χώρες που έχουν ή είχαν είτε αριστερές/ριζοσπαστικές σοσιαλιστικές είτε δεξιές κυβερνήσεις (Πολωνία, Mάλτα, Βενεζουέλα, Βολιβία κ.ά.) έχουν ακόμη εκτός νόμου, εκτός εξαιρέσεων, τις αμβλώσεις. Πρώτη χώρα στην οποία είχαν νομιμοποιηθεί ήταν η Σοβιετική Ένωση για το διάστημα 1920-1924 και εκεί αναφέρονται οι ανήκοντες στην «παραδοσιακή» μαρξιστική αριστερά που προωθούν τις σχετικές νομοθεσίες. Ακολούθως, βέβαια, τη δεκαετία του ’30 τέθηκαν εκτός νόμου, μαζί με την ομοφυλοφιλία, στα πλαίσια της πληθυσμιακής πολιτικής του σταλινικού καθεστώτος.

Εθνισμός και υπερεθνισμός

Πριν από περίπου 63 χρόνια (εφ. «Καθημερινή», 22/12/1954), ο Γιώργος Θεοτοκάς, ο άνθρωπος στον οποίον εν πολλοίς οφείλουμε την επανεύρεση της ελληνικής παράδοσης και της ελληνικότητας, την οποία κινητοποίησε από το πρώτο του νεανικό έργο με το όνομα «Ελεύθερο πνεύμα», ο οποίος έγινε ο ίδιος Χριστιανός Ορθόδοξος συνειδητός σε ώριμη ηλικία, δηλαδή ένας άνθρωπος ο οποίος εξέφραζε και τον ελληνικό «εθνισμό» αλλά και την Ορθόδοξη πίστη του, έγραφε για την Διοικούσα Εκκλησία τα παρακάτω:

«Και αφού ασκούμε αυτοκριτική, ας σημειωθεί εδώ και κάτι ακόμη, που πολλοί Έλληνες σήμερα το συζητούν: Η επέμβαση της Εκκλησίας της Ελλάδος σε τέτοια ζητήματα δημιουργεί μιαν εντύπωση θρησκευτικού φανατισμού και μισαλλοδοξίας άλλων εποχών, που πολύ θυμίζει Ανατολή και που δεν υπηρετεί το γόητρό μας ως σύγχρονου λαού. Βέβαια, υπήρξε μια ιστορική περίοδος όπου ο Ελληνικός Λαός ήταν υποδουλωμένος και όπου η Εκκλησία αποτελούσε τη μόνη οργανωμένη έκφραση της εθνικής υπάρξεως και του πόθου του της ελευθερίας. Ο κλήρος κράτησε τότε υψηλά τη σημαία των εθνικών δικαίων και αγωνίσθηκε με θαυμαστήν αυταπάρνηση για την αποκατάσταση του Ελληνισμού. Γνωρίζομε όλοι αυτή την παράδοση και τη σεβόμαστε ως ένα μέρος της νεώτερης εθνικής μας Ιστορίας. Αλλά οι ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες έχουν μεταβληθεί ριζικά.

Γεγονότα του Charlottesville

Το προπερασμένο Σάββατο, 12/08/2017, στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, είχε διοργανωθεί διαδήλωση διάφορων ομάδων που προωθούν τον εθνοκεντρισμό, τον λευκό εθνικισμό, τον νεοναζισμό κ.λπ. Η διαδήλωση αυτή είχε ως αφορμή την αποκαθήλωση (μετακίνηση) αγάλματος του Ρόμπερτ Λη από πάρκο της πόλης, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως ο σημαντικότερος ίσως Στρατηγός του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου με τη μεριά των Νοτίων, που υποστήριξε πρακτικά εκείνη την εποχή τη συνέχιση της δουλείας των μαύρων, καθώς και την σύμφυτη προς αυτή υπεροχή της λευκής φυλής. Ταυτόχρονα, διοργανώθηκαν αντιδιαδηλώσεις από μεμονωμένα πρόσωπα και οργανωμένες ομάδες, όπως η λεγόμενη «αντί-φα».

Οι αντιμαχόμενες διαδηλώσεις κατέληξαν σε αντεγκλήσεις μεταξύ τους, ενώ ένα όχημα που ανήκε σε ακροδεξιούς ιδεολόγους τραυμάτισε θανάσιμα έναν αντιδιαδηλωτή. Χαρακτηριστικά είναι τα συνθήματα που ακούγονταν από τμήματα των διαδηλωτών: «Αίμα και χώμα», «οι λευκές ζωές έχουν σημασία», «δεν θα μας αντικαταστήσετε», εκ των οποίων τα δύο μοιάζουν πολύ και είναι στην πραγματικότητα παραλλαγές παλαιών ναζιστικών συνθημάτων.

Καταδίκη του ρατσισμού και του «λευκού εθνικισμού» από την Ιεραρχία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αμερικής (ανακοίνωση Κινήματος Χριστιανικής Δημοκρατίας)

Μετά τα πρόσφατα γεγονότα (Σάββατο 12/08/2017) στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, όπου διαδήλωση «λευκών εθνικιστών» κατέληξε μετά από συμπλοκή με αντιδιαδηλωτές σε ένταση και κάποιας μορφής αστυνομική βία, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αμερικής εξέδωσε ανακοίνωση όπου καταδικάζει λόγους και ενέργειες που σχετίζονται με το μίσος, τη βία, τον ρατσισμό, την υπεροχή της λευκής φυλής, τον εθνικισμό και τον νεοναζισμό.

Ειδικότερα, η ανακοίνωση που εκδόθηκε στις 16/08 διαλαμβάνει μεταξύ άλλων τα εξής:

Αντί επιλόγου, για το ζήτημα των δηλώσεων επί του προσφυγικού του Μητροπολίτη Χίου

Σεβόμαστε την Ιστορία μας και την αγαπούμε°παραδεχόμαστε ότι ιστορικές ανάγκες αδυσώπητες επιβάλανε στην Εκκλησία μας την πορεία που ακολούθησε τους τελευταίους αιώνες° τιμούμε τη δράση της και τις θυσίες της. Τώρα όμως που άλλαξαν οι ιστορικές συνθήκες, είναι ίσως καιρός να ακουστεί πάλι ο καθαρός ευαγγελικός λόγος. Τούτο βέβαια δε σημαίνει πως η Εκκλησία είναι δυνατό να αδιαφορήσει για την τύχη του λαού που την περιβάλλει και που είναι «σαρξ εκ της σαρκός του». (…)

Αλλά τι μεγαλύτερη βοήθεια μπορεί να του προσφέρει παρά να συντελέσει, με τα έργα της και το παράδειγμά της, ώστε να γίνει πιο δίκαιος, πιο καλός, πιο ανθρώπινος, πιο πρόθυμος να συναδελφωθεί, πιο ελεύθερος από την κακία, την απληστία και τους σκοτεινούς ομαδικούς εγωισμούς;

Πηγή: Γιώργος Θεοτοκάς, «Η Ορθοδοξία στον καιρό μας», σελ. 25

Για το φαινόμενο της «Χρυσής Αυγής», ελλιπείς επισημάνσεις για κατανόηση και στάση

«Μαίανδροι στο χορό τους με τραβάνε»…

Τα παρακάτω γραφόμενα είναι μια ελλιπής προσπάθεια προσέγγισης ενός πολύ πολύμορφου φαινομένου. Αν κάποιος θεωρεί ότι αδικείται, ας έχει υπ ‘όψει ότι σε περίπτωση σύνταξης ενός μεγαλύτερου κειμένου, θα υπήρχε μεγαλύτερη πολυμέρεια και ακρίβεια. Ελπίζω να επανέλθουμε σύντομα σε αυτό το ιστολόγιο στο θέμα αυτό, που είναι προφανώς και πολύ επίκαιρο… 

 

Όλα τα πράγματα έχουν μια μεγάλη πολυμορφία και πολυπλοκότητα, έλεγε κάποτε ένας Άγιος. Ή τουλάχιστον αυτό συμβαίνει, όταν προσπαθούμε να τα κατανοήσουμε εξωτερικά και όχι με την εσωτερική πληροφόρηση, που είναι όμως μια κατάσταση αγιοπνευματική και χαρισματική, όπως ακριβώς οι ιατρικές διαγνώσεις του γέροντα Πορφύριου του Καυσοκαλυβίτη. Το ίδιο νομίζω ότι ισχύει και με την οργάνωση του εθνικιστικού και εθνικοσοσιαλιστικού χώρου  που αποκαλείται Χρυσή Αυγή.

Θα πρέπει να κάνουμε ένα βασικό πολιτικό, αλλά και ιδεολογικό διαχωρισμό και διάκριση αρχικά, για να πρωτοτυπήσουμε και λίγο: η Χρυσή Αυγή δεν μπορούμε να πούμε ότι ανήκει στον χώρο της Άκρας Δεξιάς. Στον χώρο της άκρας δεξιάς ανήκει λ.χ. το Κόμμα του μνημονίου, ιδίως σε ό,τι αφορά την κοινωνικοοικονομική του πολιτική. (Ανήκει σε αυτό που στην Αμερική λένε libertarian χώρος, που, όπως έλεγε και ο Αμερικανός συγγραφέας και διανοούμενος Νόαμ Τσόμακι, είναι μια μορφή ultra-rightism, δηλαδή Άκρας Δεξιάς.) Μολαταύτα, μπορεί κανείς να δει εύκολα στοιχεία στην Χ.Α. φαινομενικά κοινά με αυτόν τον χώρο: μια ρητορική έντονα εθνοκεντρικού και, ευρύτερα, εθνικοπατριωτικού περιεχομένου, μια ρητορική φιλοπόλεμη και μάλλον φιλική προς την βία, ένας ορισμένος μιλιταρισμός συχνά –που εκφράζεται λ.χ. με στρατιωτικά παραγγέλματα, «εγέρθητι», κ.λπ.-. Ακόμη, μια απαξίωση της δημοκρατίας, έστω και ως αστικής δημοκρατίας, πλουτοδημοκρατίας, όπως την αποκαλούσε ο με δημοκρατικό τρόπο εκλεγμένος δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς στα ημερολόγιά του.

«Ανέλεος η κρίσις τω μη ποιήσαντι έλεος»…

Η (τελική) κρίση θα είναι, δηλαδή, ανελέητη για αυτόν που δεν ποίησε έλεος… Για αυτόν που ήταν σκληρόκαρδος, που ήταν απρόσιτος, που ήταν αναίσθητος στις ανάγκες του διπλανού του, που, αντί να είναι «όλος αυτιά», ήταν βράχος που συντρίβεται το κύμα. Αυτά ισχύουν ιδιαίτερα για τους έχοντες εξουσία: ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος ερμήνευε το (ο άρχοντας)«ου γαρ εική την μάχαιρα φορεί»(=η εξουσία δεν φέρει άσκοπα το ξίφος, το μαχαίρι) λέγοντας πως δεν το έχει, για να το χρησιμοποιεί, αλλά για να προκαλεί το φόβο στους αδίκους και τους (κοινωνικά) κακούς. Διότι «ίδιον αρχής το ελεείν».

«Χουντικά σταγονίδια» στον «φιλόχριστο στρατό»

Όπως ίσως θα έχετε παρακολουθήσει οι φίλοι αναγνώστες αυτών των γραμμών, τις τελευταίες δέκα ημέρες έγινε λόγος για ένα ζήτημα το οποίο άπτεται της εορτής του Πολυτεχνείου. Κάποιος νεαρός και ειδικότερα ο 4ετής αρχηγός φοιτητής της Σχολής Ευελπίδων Π. Φαραντάτος, όπως φημολογήθηκε αρχικά από την φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Το βήμα της Κυριακής», μετά την εορτή προς τιμήν του Πολυτεχνείου 1973, μίλησε για «μπούρδες» αναφορικά με την εορτή αυτή και τραγούδησε κάποιο άσμα το οποίο είναι χουντικός ύμνος («Μεσ’ στου Απρίλη την γιορτή»). Μάλιστα, ανάγκασε ίσως ή συνοδεύτηκε σε αυτήν την ενέργεια από ορισμένους(4-5) συμφοιτητές ή και φίλους. Υπήρξαν πληροφορίες έσωθεν ότι το περιστατικό με κάποια μορφή πράγματι έλαβε χώρα, ενώ σε άλλη κυριακάτικη εφημερίδα συγγενής του παιδιού αυτού ισχυρίστηκε ότι συκοφαντήθηκε και ότι επρόκειτο για παρεξήγηση. Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα μίλησε για «χουντικό πυρήνα στην Ευελπίδων»· ο δε πρότερος πρωθυπουργός κ. Παπανδρέου είχε ομιλήσει στους Μέρκελ-Σαρκοζί στην περιβόητη συνάντησή τους μετά την ανακοίνωση δημοψηφίσματος περί κινδύνων… πραξικοπήματος· οι συνδαιτυμόνες αυτοί εξοργίστηκαν με αυτά που άκουγαν- βέβαια «μην κρίνεις, για να μην κριθείς».
Βεβαίως, και νομικά ακόμη υπάρχει το περίφημο τεκμήριο αθωότητας και δεν πρέπει ποτέ να κάνουμε εύκολες κριτικές και επικρίσεις, πόσω μάλλον καταδίκες. Αλλά ας υποθέσουμε ότι ισχύει οποιαδήποτε εκδοχή. Ποια σημασία έχει; Αυτές οι σχετικές αναρρωτήσεις είναι σαν να προέρχονται από κάποιον που έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με την ελλαδική πραγματικότητα και δη την στρατιωτική, η οποία σε μεγάλο τμήμα της είναι «σουρεαλιστική» και άκρως εξοργιστική. Ιδίως, ίσως, οι νεώτεροι, από κατ’ ιδίαν συζητήσεις και μόνον θα γνωρίζουν πόσοι και πώς έχουν -έκπαλαι- τέτοια φρονήματα εντός του στρατού. Προσέξτε: όχι εθνικιστικά ή «υπερεθνικόφρονα» φρονήματα, αλλά απλώς φασιστοειδή ή/και «μιλιταριστικά». Δηλαδή αντιδημοκρατικά και νομικιστικά, που προσκυνούν ως είδωλο και ως νέο χρυσό μοσχάρι το Κράτος και έχουν ποικίλα όνειρα φίλαρχης «επιβολής της τάξης».

Ο Φιντέλ Κάστρο για πατρίδα, εθνικό ύμνο και σημαία ή περί πατριωτικής αριστεράς

Επειδή μακρός και μακρόχρονος ο λόγος περί αριστεράς και πατρίδας, σκέφτηκα καλό να καταχωρίσω εδώ ορισμένες από τις θέσεις του Φιδέλ Κάστρο(1926-), ηγήτορος μέχρι προ τινός διαστήματος της Κούβας για τα θέματα που βλέπετε στον τίτλο. Ο Μπερντιάγεφ κατηγορούσε τους εξουσιαστές μαρξιστές ή «μαρξιστές» της χώρας του το 1918 ως φουτουριστές, που δεν συνδυάζουν την «δημιουργική αρχή με την συντηρητική αρχή«, μία μομφή που ο Λ. Τρότσκι προσπάθησε αργότερα να αποσείση, και όχι επιτυχημένα, μάλλον.

Οι Κουβανοί αυτοί σοσιαλιστές ή και μαρξίζοντες ή ακόμη και μαρξιστές υπήρξαν οπωσδήποτε άνθρωποι που η προσωπικότητά τους στεκόταν ψηλότερα από τις ασπρόμαυρες κοινοτοπίες του μαρξισμού, πάντως. Ο Κάστρο, έτσι, δεν έχει σχέση με την αιφνίδια λατρεία προς την πατρίδα, τους προγόνους, και την διοίκηση της Εκκλησίας του Ι. Στάλιν (που, ως γνωστόν, «ζη» ακόμη και «σπέρνει τον φόβο» στους «οπορτουνιστές» κ.τ.ο.) προ «Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου«. Για αυτού του τύπου την λατρεία είχε πη πολλά σωστά, συνελόντι ειπείν, και ο Δ. Σαββόπουλος, πριν 26 χρόνια, επί χριστιανομαρξιστικού διαλόγου.

Αλλά να δούμε τι λέει ο Φιδέλ στον λόγο του «Η ιστορία θα με δικαιώσει»:

α)Έχουμε διδαχτεί να αγαπούμε και να υπερασπιζουμε την όμορφη σημαία του μοναχικού άστρου, και καθε βράδυ να τραγουδάμε έναν ύμνο, του οποίου οι στίχοι λένε ότι η ζωή μέσα στις αλυσίδες είναι ζωή μέσα στις προσβολές και βύθισμα στην καταισχύνη και ότι είναι ζωή ο θάνατος για την πατρίδα.

β)Γεννηθήκαμε σε μία ελεύθερη χώρα, που μας την κληροδότησαν οι πατέρες μας. Πρώτα, λοιπόν, θα βυθιστεί το Νησί στην θάλασσα και έπειτα θα συμβιβαστούμε να είμαστε δούλοι κάποιου.(Τσακνάκης, 2008, σ.26)

Υ.Γ Υπ’όψει θιασωτών πρώιμης μοντερνικότητας και κυνηγών μαγισσών-«αριστεροδεξιών εθνικοφρόνων», καθώς και νετσαγεφικών αντιαντιϊμπεριαλιστών, ενίοτε δε και λατρών των ΗΠΑ και του Ισραήλ…