Αμβρόσιος και απόλυτος προορισμός

by

Ορισμένοι φίλοι έχουν τη γνώμη ότι τα ρήματα του Αμβροσίου είναι κάτι που δεν θα έπρεπε να μας απασχολήσει ιδιαίτερα.
Προσωπικά νομίζω αντιθέτως ότι ο σεβ. Αμβρόσιος εκφράζει μια θεολογική τάση που ήταν κυρίαρχη μέχρι πρότινος.

Τότε επικαλούνταν κάθε τρεις και δύο τον Αυγουστίνο, την (ατομική) ηθική, και ήταν περίπου αδογματική (κάτι σαν τη «Χριστιανική Κίνηση Αγάπης»), εδώ δε και καιρό έγινε (και καλά) «υπεράγαν ορθόδοξη».

Το πρόβλημα προκύπτει κατά την ταπεινή μου άποψη ως εξής: εάν υπάρχει ο απόλυτος προορισμός (praedestinatio), τότε κάθε ενέργεια, κάθε γεγονός πρέπει να εξηγηθεί ως μέρος του σχεδιασμού του Θεού για τον άνθρωπο. Όμως στην ορθόδοξη θεολογία δεν πιστεύουμε σε τέτοιες απόψεις, που έχουν καταδικαστεί μαζί με την Ειμαρμένη και το «γραφτό» από τον 4ο αιώνα.

Αντιθέτως, ο Θεός, που δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, οπως λέει και ο άγιος Φώτιος, ειδικά για την ανθρώπινη ζωή (εκτός της σωτηρίας) και προνοεί και οικονομεί για αυτήν, δεν καθορίζει τα πάντα σαν ένας συμπαντικός τύραννος, αλλά δρα ελεύθερα και συνεργαζόμενος με την ανθρώπινη ελευθερία μέσα στην ιστορία, προφανώς ανταγωνιζόμενος άλλες δυνάμεις. Αυτό ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός το είχε πει «θεαρχική αδυναμία», όπως έλεγε ο π. Αθανάσιος Γιέφτιτς.

Νομίζω ότι η μεγαλύτερη «δοκιμασία» στην οποία μπήκε σύγχρονο έθνος (ως προς την Εκκλησία του) βάσει πολλών πνευματικών ανθρώπων και αγίων ήταν η Τσαρική «Αγία Ρωσία». Πόσο άκυρη λοιπόν είναι η άποψη ότι η (υποθετική) αθεΐα ενός πρωθυπουργού μπορεί να συνεπιφέρει την οργή του Θεού και θανατηφόρες πυρκαγιές…

Χαρακτηριστικά ως προς τη θέση που εκφράζουν και οι μεγάλοι Πατέρες (Βασίλειος, Χρυσόστομος) είναι αυτά που γράφει ο όσ. Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης σε επιστολή του:

«Αν ο Θεός είναι αιτία των κακών, πώς ρίχνει τη βροχή σε σένα και ανατέλλει τον ήλιο και παρέτεινε την επίγεια ζωή σου μέχρι τα γερατειά, ενώ σου αξίζουν πολλοί θάνατοι εδώ και πολλά χρόνια, εξαιτίας όμως της ευσπλαγχνίας του σε κράτησε μέχρι αυτή την ηλικία, για να μετανοήσεις και να συνέλθεις;»

(Ισίδωρου Πηλουσιώτη, Επιστολή 240: «Προς Κυρήνιον: Ότι ο Θεός δεν είναι αιτία των κακών»)

Ετικέτες: , , , , ,

3 Σχόλια to “Αμβρόσιος και απόλυτος προορισμός”

  1. Αναστασία Says:

    Γειά σου Φιλαλήθη!

    Επειδή το θέμα με τις φωτιές με άγγιξε, θα ήθελα να σου γράψω πώς το σκέφτομαι.
    Ο Θεός είναι ευγενικός.
    Δηλαδή, αν δει ότι ΔΕΝ θέλει κανείς την Χάρη Του και την θεία Του ενέργεια, ΑΠΟΣΥΡΕΤΑΙ. Γι αυτό και έχουμε άρση της χάρης. Όταν συμβεί αυτό, τότε είναι σαν να μας λέει: «εφόσον δεν θέλετε την δική μου ενέργεια, σας αφήνω να νιώσετε την ενέργεια του αντίθεου και το πώς είναι να ζείτε μακριά μου».
    Συνεπώς, ναι, δέχομαι και γω, όπως και ο Αμβρόσιος ότι πολύς λαός έχει ευθύνη που έβγαλε για πρωθυπουργό έναν δηλωμένο άθεο και ότι οι φωτιά μπήκε για την αποστασία μας.
    Ας σου αναφέρω εδώ και την γνώμη του Δημοσθένη, που ξέρεις ότι τον παρακολουθώ και τον πιστεύω εδώ και δύο σχεδόν δεκαετίες:
    Είπε ότι την φωτιά την έβαλε ο Πολέμαρχος, (ένα υπερόν που επεμβαίνει στην ανθρώπινη ιστορία όταν οι καταστάσεις είναι υπερβολικά ακραίες και επικίνδυνες), εξαιτίας της αποστασίας των ελλήνων, αλλά και για το μακεδονικό ζήτημα!
    Πιστεύω λοιπόν και γω ότι ΔΕΝ δημιουργεί το κακό ο Θεός, αλλά ΑΦΗΝΕΙ και ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ να συμβεί όταν το δημιούργημά Του έχει πέσει σε σοβαρό λάθος (αμάρτημα) και πρέπει να συνετιστεί και να σωφρονιστεί.
    Όσο πιο σοβαρό είναι το λάθος, τόσο μεγαλύτερος ο πόνος, η ταλαιπωρία και η δοκιμασία του ανθρώπου που ξέπεσε.
    Μπορούμε να το δούμε σαν παιδαγωγική μέθοδο, ακόμα και αν δεν μας αρέσει.

    • philalethe00 Says:

      Καλημέρα, Αναστασία!
      🙂
      Ευχαριστώ πολύ για το σχόλιό σου!

      Είναι πολύ λεπτό το θέμα. Όπως λέει ο λαός μας,
      «ενός κακού μύρια έπονται». Σε μια αγαπημένη μου
      ταινία θρίλερ, την Ομίχλη του Τζον Κάρπεντερ,
      μια ομίχλη κατακαλύπτει μια παραθαλάσσια κωμόπολη,
      λόγω ενός εγκλήματος παλαιού που συγκαλύφθηκε.
      Στη συγκεκριμένη ταινία, έχει ενδιαφέρον
      ότι ο καθένας έχει την τύχη που αναφέρεται στη σχέση του με το γεγονός και την ελεύθερη διαχείρισή του.

      Στις πυρκαγιές, είχαμε περίπου αιφνιδίους θανάτους.

      Για εμένα, αυτό συνεπάγεται ότι ασφαλώς δεν είναι
      παιδαγωγία του Θεού, διότι αυτές αναφέρονται σε πιστούς
      Του, είναι σύμμετρες και αποσκοπούν να οδηγήσουν
      στην μετάνοια αυτούς που την επιθυμούν.

      Αντιθέτως, το κακό όπως εκδηλώνεται χωρίς τη θεϊκή ενέργεια ή προστασία, είναι μια ενέργεια που δεν εκπορεύεται από το Θεό.

      Επίσης, δεν νομίζω ότι επειδή ένας πρωθυπουργός παλιά δήλωσε ότι δεν θρησκεύει ο Θεός θα μας έστελνε μια παιδαγωγία τέτοιου τύπου. Άλλωστε, το να βρίσκεσαι υπό την πρωθυπουργία ενός κακού άρχοντα είναι το ίδιο παιδαγωγία…
      Για άλλου τύπου έγκλημα και κακό που διαπράττουμε οπωσδήποτε
      θα μπορούσε.

      Ευχαριστώ για την ενδιαφέρουσα συζήτηση!
      Κάθε καλό και κάθε ευλογία για την αυριανή!!!

  2. Αναστασία Says:

    Ξέχασα να γράψω ότι ο Θεός εκτός απο Αγάπη είναι ΚΑΙ Δικαιοσύνη. Είναι κάτι που το ξεχνάμε νομίζω.

Σχολιάστε

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.