Αξιόλογες εγχώριες εκδόσεις

Ζώντας ήδη 8 χρόνια μέσα στη μεγάλη φυλακή της Επιτροπείας και την κοινωνικοοικονομική κατάρρευση που επέφεραν τα Μνημόνια, λογικό θα ήταν να περιμένουμε την αντίστοιχη παρακμή και της βιβλιοπαραγωγής. Παρ’ όλα ταύτα, όμως, υπάρχει ακόμη το φαινόμενο της κυκλοφορίας αξιόλογων βιβλίων από εκδοτικούς οίκους που προσπαθούν, έστω εν τινι μέτρω, να διακονήσουν την ποιότητα, την πραγματική επιστημοσύνη και τη θεωρητική σκέψη που αναζητά με γνήσιο και καλοπροαίρετο τρόπο, αντί να αναπαράγει χιλιοειπωμένα στερεότυπα που προορίζονται για μαζική κατανάλωση.

Πολλά τέτοια δείγματα θα μπορούσαν να αναφερθούν στον τομέα της ποίησης, της πολιτικής σκέψης, των θεολογικών δοκιμίων. Ιδιαίτερη άνθιση γνωρίζει η πεζογραφία που εγκαινίασε κατά τη νεότερη εποχή ο μεγάλος Έντγκαρ Άλλαν Πόε με τις περίφημες «Δολοφονίες της Οδού Μοργκ», δηλαδή η αστυνομική λογοτεχνία και η λογοτεχνία μυστηρίου, με πρόσφατες αξιομνημόνευτες εκδόσεις, μάλιστα και νέων και πολλά υποσχόμενων Ελλήνων συγγραφέων.

Ένα τέτοιο δείγμα σπανίζουσας ποιότητας είναι και το βιβλίο του Θεολόγου και Υποψήφιου Δρα Φιλοσοφίας Τριαντάφυλλου Σερμέτη υπό τον τίτλο «Η θεολογία της αφύπνισης: η πατερική μεταστροφή στη νεότερη θεολογία της Ελλάδας» (Εκδ. Δαιδάλεος, 2016).

Οι αρετές του βιβλίου, που πρόκειται εν πολλοίς για παλαιότερη μελέτη του συγγραφέα, είναι πολλές. Ένα από τα πιο ιδιαίτερα γνωρίσματά του είναι αυτό που θα έλεγε και ο Ν. Ψαρουδάκης η «ενότητα του επιστητού» , εφόσον συνδυάζονται αναλύσεις της κοινωνίας, της πολιτικής, της οικονομίας με θεολογικές και φιλοσοφικές. Ειδικότερα, ο συγγραφέας ανιχνεύει στην δεκαετία του 1960 την στροφή από τον εξευρωπαϊσμό του ελληνισμού στην αναζήτηση της ελληνικότητας και αυτού που θα λέγαμε «αποαποικιοποίηση» της Ελλάδας σε επίπεδο ιδεολογικό, αλλά και πνευματικό/θεολογικό. Αυτήν την τάση μάλιστα αποδίδει και στην εμφάνιση ενός  εκτεταμένου νέου κοινωνικού στρώματος το οποίο παρεμβλήθηκε μεταξύ της τάξης των ιδιοκτητών(Κεφαλαιούχοι) και αυτής των παραγωγών(Εργαζόμενοι), το οποίο οφείλει την ύπαρξή του στην επέκταση του κρατικού και του τριτογενή τομέα της οικονομίας (υπηρεσίες).

Την επίμαχη χρονική περίοδο που προσπαθεί να διερευνήσει ο συγγραφέας πραγματοποιήθηκε όντως μια μεγάλη στροφή: ενώ πριν κυριαρχούσαν ιεραποστολικές κινήσεις αδογματικού μάλλον χαρακτήρα, όπως λέει ο κορυφαίος ερευνητής Christoph Maczewski σε σχετική μελέτη του, κατόπιν το ενδιαφέρον εστιάστηκε στην ανακάλυψη του Ορθόδοξου Χριστιανισμού, όπως αυτός υπήρχε στη χώρα μας για αιώνες αλλά και σε άλλες χώρες όπως η Ρωσία. Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξαν πλην του αείμνηστου δογματολόγου π. Ιωάννη Ρωμανίδη και μορφές όπως ο Βλαδίμηρος Λόσσκυ, ο π. Ιωάννης Μέγεντορφ, ο Παύλος Ευδοκίμωφ και ο π. Αλέξανδρος Σμέμαν, που ονομάστηκαν «νεοπατερικοί», νεοπαλαμιστές κ.λπ., επειδή ανακάλυπταν ξανά τους ξεχασμένους Πατέρες της Εκκλησίας. Αυτοί οι συγγραφείς απευθύνθηκαν στο δυτικό κοινό αλλά διαβάστηκαν πολύ και εδώ και επηρέασαν τα θεολογικά πράγματα.

Ένας ακόμη ενδιαφέροντας τομέας που μελετά ο συγγραφέας είναι αυτός των ετερόδοξων χριστιανικών ρευμάτων. Γίνεται λόγος έτσι για αξιόλογα ρεύματα με σαφείς σχέσεις με την ορθόδοξη θεολογία όπως η «Θεολογία της ελπίδας» του Προτεστάντη Γιούργκεν Μόλτμαν ή η θεολογία της επανάστασης ή απελευθέρωσης που εγκαινίασε στην Λίμα του Περού το ’71 ο Ρωμαιοκαθολικός ιερωμένος Γκουστάβο Γκουτιέρες. Τέλος, γίνεται μνεία, με αρκετά επαινετικό και δίκαιο τρόπο και στη «Χριστιανική Δημοκρατία» και τον αείμνηστο ιδρυτή της Ν. Ψαρουδάκη.

Γενικότερα, ο συγγραφέας βλέπει με θετικό μάτι την αναβάπτιση στην ορθόδοξη παράδοση, αρκεί αυτή να θεωρηθεί με γνήσιο τρόπο και δημιουργικά, δηλαδή ως κάτι δυναμικό και όχι παγιωμένο. Ας ευχηθούμε τέτοιες αξιόλογες εκδόσεις να συνεχιστούν και να πολλαπλασιαστούν τα επόμενα χρόνια, οπότε ενδεχομένως και η «ενεργός ζήτηση» του αναγνωστικού κοινού να είναι κατά τι μεγαλύτερη.

Ετικέτες: Ελληνικότητα, Θεολογία της απελευθέρωσης, Θεολογία της αφύπνισης, Θεολογία της ελπίδας, Τριαντάφυλλος Σερμέτης, εκδόσεις, νεοπατερική αναγέννηση