Στο Ευαγγέλιο της προηγούμενης Κυριακής, είχαμε αναφορά σε ένα θέμα που μας απασχολεί πάρα πολύ και αυτόν τον καιρό και είναι η εξουσία και τα μέσα που χειρίζονται οι άνθρωποι για την απόκτησή της. Ο Ιωάννης και ο Ιάκωβος, ως γνωστόν, παρουσιάζονται στον Χριστό και Του ζητούν υψηλές θέσεις, πρωτοκαθεδρίες στην Βασιλεία Του. Το όλο ζήτημα είναι αυτό της φιλαρχίας, της αρχομανίας, της εκζήτησης ο άνθρωπος να άρχει, επιπλέον με άδικα μέσα, και, τέλος, όταν άρχει, να άρχει με τρόπο εφάμαρτο και χυδαίο, μειωτικό και προσβλητικό, καταπιεστικό.
Ο μακαριστός π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος αναφέρει σχετικά: «Τα λαμπρά αξιώματα και οι αι εξουσίαι ηλεκτρίζουν τας καρδίας όλων των φιλοδόξων. Πολλοί παρουσιάζονται μνηστήρες της αρχής αυτόκλητοι και κάμνουν Ομηρικάς μάχας δια την απόκτησίν της. Διότι με την εξουσίαν θα είναι ψηλά, ψηλότερα από τους άλλους όλους, θα διευθύνουν όλους, θα διατάσσουν όλους, θα διαχειρίζωνται την δύναμιν όλων, τα χρήματα όλων. Από εκεί ψηλά θα σκορπίζουν τα κοινά αγαθά κατά βούλησιν εις τους φίλους των και θα τιμωρούν αμειλίκτως τους εχθρούς των. Εκεί ψηλά όμως δεν μπορούν ν’ ανεβούν αυτοί συνήθως, αν δεν τους ανεβάσωμεν ημείς. Ημείς θα τους τοποθετήσωμεν εκεί. Ημείς θα παραδώσωμεν την εξουσίαν εις τους κυβερνήτας. Ημείς θα εκλέξωμεν τον πρωθυπουργόν, τον βουλευτήν, τον δήμαρχον, τους προέδρους και τους συμβούλους των πολυποικίλων σωματείων, ων ουκ έστιν αριθμός.» ( σ. 180, Τα μυστικά της ευτυχίας)
Και συνεχίζει:
… «αλλά πολλοί αρχομανείς σήμερον, και πάντοτε δυστυχώς, εκμεταλλεύονται τα βάσανα του άλλου, δια να υψωθούν αυτοί. Όταν είναι άνεργος, και δυστυχεί η οικογένειά του, όταν το παιδί είναι αδιόριστον και θέλει θέσιν, όταν η γυναίκα είναι άρρωστη και θέλει νοσοκομείον, τότε θα εμφανισθή ο αρχομανής δια να πατήση επί της δυστυχίας του, δια να υψωθή αυτός να πάρη την ψήφον. Δια τούτο βλέπετε, όταν η πατρίς δυστυχή και υποφέρει, τότε παρουσιάζονται σαν μυίγες στην πληγή. Παρουσιάζονται ως εθνοσωτήρες, δια να μείνουν εαυτοσωτήρες. Σκοπός τους δεν είναι ο πόνος και η ανακούφισις του άλλου, αλλά ο εύκολος και άνομος πλουτισμός και πέφτουν στον βασανισμένο λαό σαν τα κοράκια στο ψοφίμι.»
Και ειδικότερα:
«…είναι αλήθεια, ότι υπόσχονται πολλά. Μοιράζουν υποσχέσεις αφειδώς, δια να πάρουν την ψήφον των πτωχών και τας ξεχάσουν κατόπιν. Εάν εξεπλήρωναν τας υποσχέσεις που δίδουν εις τας δυστυχίας των άλλων, η Πατρίς θα ήταν παράδεισος και οι πτωχοί Κροίσοι. Αλλά μόνον να εκμεταλλευθούν θέλουν την δυστυχίαν δια να πλουτίσουν και υψωθούν αυτοί. Ξεκινούν πολλοί τοιούτοι αρχομανείς απένταροι και βρίσκονται κατόπιν ζάπλουτοι. Όλα δε αυτά από τον πτωχόν και ταλαιπωρημένον λαόν. Άχ! φτωχέ λαέ, δεν σε πονούν ως επί το πλείστον, αλλ’ εκμεταλλεύονται τα βάσανά σου.»(σ.181, όπ. π.)
Μέσα σε αυτό το κείμενο γίνεται φανερό το πώς οι άνθρωποι επιθυμούν τις αρχές, των οποίων δεν γνωρίζουν καν το περιεχόμενο, την ουσία. Το πως όσο μεγαλύτερη είναι η αρχή τόσο μεγαλύτερους ηθικούς κινδύνους έχει και το πως, για να άρχει κανείς, πρέπει να είναι δημόκλητος. Αλλά οι αρχές, όπως λένε οι Πατέρες, είναι ποικίλες στον κόσμο, « αἱ δὲ οὖσαι ἐξουσίαι ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εισίν τεταγμέναι»(Ρωμ. 13/ιγ/1) . Σχέση άρχοντος και αρχομένου οπωσδήποτε υπάρχει κατά ένα τρόπο μεταξύ γονέων και (μικρών ή και …μεγαλύτερων) παιδιών, μεταξύ εργοδοσίας και εργαζομένων, μεταξύ δασκάλου και μαθητή, ακόμη και μεταξύ κυρίου και υπηρέτη λέει ο Άγιος Ισίδωρος, παρά το ότι «ο φιλόχριστος δεν έχει δούλο», όπως επισημαίνουν οι Πατέρες(- που προσπαθούν και κατορθώνουν να καταργήσουν την δουλεία εξ ολοκλήρου). Το ότι, όμως, ο Θεός έχει ορίσει τις εξουσίες με συγκεκριμένο περιεχόμενο, σημαίνει πως κάθε παρεκτροπή από αυτό το περιεχόμενο συνιστά παρέκκλιση από το θέλημά Του!! Ο Χριστός το είπε ως εξής: «όποιος θέλει να είναι πρώτος μεταξύ σας, να είναι όπως ο τελευταίος». Και «να είναι υπηρέτης όλων». Όπως ο Ίδιος «δεν ήρθε για να υπηρετηθεί, αλλά για να υπηρετήσει και να δώσει την ζωή Του ως λύτρο αντί πολλών».
Δυστυχώς, σήμερα, έχουμε συχνά τα αντίθετα και σε αυτήν την περίπτωση είναι που ισχύει αυτό που είπε ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Από τον κακό άρχοντα, είναι προτιμότερη η αναρχία». Και το είπε σε πλήρη αντίθεση με το ρητό του Κρέοντα που βρίσκεται στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, που αναφέρει «δεν υπάρχει μεγαλύτερο κακό από την αναρχία»- διότι βέβαια ο ίδιος ήταν τύραννος και καταπατούσε μάλιστα και τους θεϊκούς και ηθικούς νόμους.
Πρέπει εδώ να επισημάνουμε και για το δίκηο που είχε ο καημένος εκείνος ο Νικόλαι Μπερντιάεφ, όταν μιλούσε για το «Βασίλειο του Καίσαρα» σε αντιδιαστολή με το «Βασίλειο του Πνεύματος», στο τελευταίο του βιβλίο. Ο Μπερντιάεφ, μαζί με τον Ντοστογιέφσκι, είχε επισημάνει πολύ πριν από τον Ζακ Ελλύλ την ειδωλοποίηση του Κράτους(με την Εργασία και την Τεχνική) στην σύγχρονη εποχή. Ήταν η «θρησκεία του επίγειου άρτου», που υποστασιωνόταν (αρχικά στον Καπιταλισμό και κατόπιν) στον αθεϊστικό Σοσιαλισμό και τον Καθολικισμό(!). Αυτή ήταν η ιδέα που προέβαλλε ο Μέγας Ιεροεξεταστής προς τον Χριστό. Δηλαδή, ότι ο άνθρωπος έχει δικαίωμα -και υποχρέωση- να ζει μόνο ως ένα «χορτασμένο ζώο». Άλλωστε, έτσι είδε και ο Ναζισμός τον άνθρωπο και, όπως επισημαίνει και η Εβραία Χάννα Άρεντ, η «λαϊκή κοινότητα» έγινε γεγονός εν μέρει και ο Χίτλερ κατόρθωσε να εξαλείψει την πείνα, την έλλειψη στέγης, την ανεργία μέσα σε ελάχιστα χρόνια(2-3). Παραταύτα, ο άνθρωπος δεν είχε δική του προσωπικότητα. Η εξουσία, η πολιτική εξουσία, του εξασφάλιζε τα χρειώδη προς το ζην και αυτός της πουλούσε την ψυχή του. Δεν είχε καμία ελευθερία, καμία αυτενέργεια, ανήκε στο Κράτος, ανήκε στον Καίσαρα και στην ψυχή και στο σώμα και δεν μπορούσε ποτέ να κάνει ανυπακοή, δηλαδή «αγία ανυπακοή».
Σε αντίθεση με αυτά, ο Ορθόδοξος Μπερντιάεφ αναγνώρισε την τεράστια αξία του ανθρωπίνου προσώπου, της προσωπικότητας, της δημιουργικότητας, της ελευθερίας και θεωρούσε πως οι κοινωνικές αντιθέσεις όφειλαν να μηδενιστούν, ώστε -πέραν των άλλων- να αναδειχθούν οι πνευματικές και προσωπικές διαφορές και αξίες. Αυτό ήταν αυτό που έλεγε ο ίδιος ο «προσωποκεντρικός σοσιαλισμός» του. Ο σοσιαλισμός αυτός θα φρόντιζε για όλα τα αναγκαία, ώστε ο άνθρωπος να μπορεί να ασχοληθεί με τα ουσιώδη και να μην ασχολείται με τα μάταια. Απάλειφε τις βιοτικές μέριμνες ώστε να αναδειχθούν οι μεταφυσικές μέριμνες, οι μεταφυσικές ανησυχίες και οι μεταφυσικές φροντίδες. Αυτή άλλωστε είναι και η αιτία της ύπαρξης του μοναστικού κοινοβίου…
Γενικά, με αυτό το Ευαγγέλιο, νομίζω -και όχι μόνο εγώ- ότι τονίζεται η άπειρη αξία του κάθε ανθρώπου και της ελευθερίας του, και το πώς η αρετή –όπως και η κακία- χτίζεται αποκλειστικά πάνω στην ελεύθερη προϋπόθεση(Μ. Βασίλειος) και όχι πάνω στον φόβο της τυραννίας και της καταπίεσης…
Ετικέτες: Βασίλειο του Καίσαρα, Εξουσία, Τυραννία, αρχή, ανυπακοή, αναρχία, θρησκεία του επίγειου άρτου, κατάχρηση εξουσίας
Σχολιάστε