Φθινοπώρου μυστηριώδης και παραδείσια μελαγχολία…(Σκέψεις πάνω στο «νόημα του φθινοπώρου».)

Από τον κατά Ν. Βρεττάκο «μελαγχολικό Οκτώβρη», περάσαμε σε αυτό που ένας άλλος μεγάλος ποιητής μας( με συμπαθούντες στην γενιά του ’30 όπως τον Χατζίνη), ο Κ. Καρυωτάκης έλεγε κάπου στα Ελεγεία και τις Σάτιρές του, δηλαδή την ξέφυλλη δενδροστοιχία του Δεκέμβρη· στο τέλος του Φθινοπώρου και την έναρξη του Χειμώνα. Το φθινόπωρο είναι για τον Άγ. Νικόδημο τον Αγιορείτη μία από τις δύο καλύτερες εποχές του έτους, μαζί με την άνοιξη· είναι η εποχή της ανακομιδής των οστών του Αγίου Γεωργίου από την Καππαδοκία…  Αλλά το χινόπωρο ήταν και (η) αγαπημένη εποχή πολλών ποιητών· ιδιαίτερα υπήρχαν ποιητές που έγραφαν μάλλον μόνο το φθινόπωρο·  ο ιδιαίτερα και βαθιά ευαίσθητος, αλλά και δημοτικιστής και σοσιαλιστής της εποχής Κώστας Χατζόπουλος ένας από αυτούς. Αυτές τις μέρες που το χινόπωρο φεύγει έρχονται στον νου εκείνοι οι ωραίοι στίχοι των Nevermore: «Have you ever wondered why the wind blows cold?» Δηλαδή: «έχεις ποτέ αναρωτηθεί γιατί ο άνεμος πνέει κρύος»; Κάθετι σε αυτήν την κτίση, δηλ. τον κόσμο, έχει ένα ιδιαίτερο και βαθύτερο λόγο δημιουργίας και ύπαρξης. Σε κάθετι ενυπάρχει το μυστήριο, έλεγε ο Ντοστογιέφσκι, και αυτό το μυστήριο είναι ο λόγος των όντων που ανέφερε  θεόπνευστα ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής. Όπως το έλεγε ο συγγραφέας ιστοριών μυστηρίου Ντιν Κουντζ, «ο Θεός είναι η πηγή κάθε μυστηρίου»…

Ο Κων/νος Παπαρρηγόπουλος απέδιδε στον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, τον και ποιητή των χιλιάδων στίχων των «Επών», αυτό που έλεγε ο ίδιος «μυστηριώδης μελαγχολία»– κάτι που διαφαινόταν ως άγιο και όχι ουδέτερο/ ψυχικό ή, πολύ περισσότερο, δαιμονικό/πειρασμικό. Ο π. Αθ. Γιέφτιτς απέδιδε στον Άγ. Ιουστίνο Πόποβιτς την ευλογημένη χαρμολύπη που την αποκαλούσε και «παραδείσια μελαγχολία», που, όταν είχε πια εκδημήσει από αυτήν την ματαία ζωή, ήταν σαν να βρισκόταν και απλωνόταν στον χώρο όπου τελούνταν η εξόδιος ακολουθία και τα συνοδευτικά. Έτσι και με το φθινόπωρο. Είναι σαν μέσα από αυτό ο Θεός να θέλει να μας πει κάτι ιδιαίτερα απαλό, αλλά και πονεμένο. Είναι σαν τον ιδανικό εκείνο άνθρωπο για τον οποίο μιλούσε ο Αββάς Βαρσανούφιος, τον άνθρωπο που συνδύαζε την δροσερή ιλαρότητα του προσώπου με το πένθος της καρδιάς. Ένας άλλος Άγιος έλεγε σχετικά «ό,τι έχει ταπείνωση είναι θεϊκά ωραίο».

Σε μένα τουλάχιστον θυμίζει αυτόν τον πολύ όμορφο στίχο των υπερβορείων «Nightwish» που καρφώθηκε στον νου μου από παληά: «Crying for me was never worth the tears». Δηλαδή «το να κλαίω για μένα (=εγωιστικά* ) ποτέ δεν άξιζε τα δάκρυα». Διότι η εποχή του χρόνου αυτή, μαζί με τον χειμώνα ως κατάληξη, έχει νομίζω αυτό το γνώρισμα, δηλ. μας εισάγει στην συντριβή και στα δάκρυα των Αγίων και ειδικά στα δάκρυα της ψυχής. Και «θυσία τω Θεώ, καρδία συντετριμμένη».

Ο Ευδοκίμωφ έλεγε «όταν ο κόσμος γελάει, οι Άγιοι κλαίγοντας, ελκύουν την Θεία ευσπλαχνία πάνω στους ανθρώπους». Και ο Σολωμός έλεγε για μια αδικοχαμένη προώρως από την «ψευτιά και σκληρότητα του κόσμου» αυτόχειρα φίλη του «τόσαις έκαμα κλάψαις για σένα, που θέλ’ έχεις την πρώτη πνοή». Είναι μια ορισμένη «αγία λύπη»…

…καλό & ευλογημένο Δεκέμβρη σε όλους!!!!! 🙂

* όχι από μετάνοια

Ετικέτες: παραδείσια μελαγχολία, φθινόπωρο, χειμώνας, Χαρμολύπη, Χαροποιόν πένθος, ιλαρότητα, μυστηριώδης μελαγχολία