Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης(335-394 μ.Χ.!) κατά της δουλείας και υπέρ της κατάργησής της…

«Με δουλεία καταδικάζεις τον άνθρωπο, του οποίου η φύση είναι ελεύθερη κι αυτεξούσια, κι αντινομοθετείς στο νόμο του Θεού, ανατρέποντας το φυσικό Του νόμο. Διότι αυτόν, που έχει ορισθεί από το Δημιουργό ως κύριος της γης να την εξουσιάζει, τον θέτεις υπό το ζυγό της δουλείας, αντιβαίνοντας και πολεμώντας το θείο πρόσταγμα. Έχεις λησμονήσει τα όρια της εξουσίας σου, διότι μέχρι την επιστασία των ζώων έχει περιορισθεί η εξουσία σου. Διότι, ας εξουσιάζουν τα πτηνά, τα ψάρια και τα τετράποδα, είπε. Πώς θα θέσεις την ελεύθερη φύση του ανθρώπου υπό το κράτος της δουλείας και την εξισώσεις με τα τετράποδα ή τ’άποδα…; Μήπως τα βόδια εγέννησαν ανθρώπους; Διότι μία μόνο δουλεία είναι δεκτή στους ανθρώπους, αυτή των ζώων… Ποιας, πες μου, τιμής; Τι βρήκες αντάξιο με αυτή τη φύση του ανθρώπου; Με πόσα χρήματα κοστολόγησες την εικόνα του Θεού; Με πόσα χρήματα πούλησες την θεόπλαστη φύση;

Είπε ο Θεός: «Ας κάνουμε τον άνθρωπο κατ’εικόνα μας και ομοίωση»(Γεν. Α’ 26). Αυτόν, που είναι καθ’ομοιότητα του Θεού, κι’άρχοντας όλης της γης, ποιος μπορεί, πες μου, να τον πωλήσει και να τον αγοράσει; Μόνο ο Θεός μπορεί να το κάνει αυτό· μάλλον σχεδόν ούτε ο Θεος. «Αμετάκλητα είναι τα χαρίσματά του»(Ρωμ. ια’ 29). Δε θα υποδούλωνε ποτέ ο Θεός την ανθρώπινη φύση, διότι Αυτός, αν κι’ είχαμε υποδουλωθεί αυτοβούλως στην αμαρτία, μας ανακάλεσε στην ελευθερία. Αν ο Θεός δεν υποδουλώνει τον ελεύθερο, ποιος μπορεί να τεθεί πάνω από τη δυναστεία του Θεού; Πώς λοιπόν θα πωληθεί ο άρχοντας της γης κι όλων των επιγείων; Διότι αναγκαστικά θα πρέπει να πωληθούν μαζί με τον άρχοντα κι όσα αυτός εξουσιάζει. Πόσο λοιπόν θα εκτιμήσουμε όλη τη γη; Αν όλα αυτά δεν έχουν τιμή, αυτός, που είναι πάνω από αυτά, πόσο τιμάται, πες μου;

Κι αν πει ότι αξίζει όσο όλος ο κόσμος, και πάλι δε θα βρεις την σωστή τιμή. Διότι δε θα έλεγε ολόκληρο τον κόσμο αν ήξερε το αληθινό αντάλλαγμα της ψυχής του ανθρώπου. Διότι όταν πωλείται ένας άνθρωπος, τότε πωλείται ο κύριος της γης… Διότι από πού πήρες τα αναγκαία εφόδια της κυριότητας; Διότι δε βλέπω τίποτε άλλο υποδουλωτικό εκτός από το όνομα. Διότι τι προσέθεσε η εξουσία στη φύση σου; Ούτε χρόνο, ούτε προτερήματα· ίδια παραμένει η γέννηση, η ζωή σου, εξίσου νιώθεις χαρές, λύπες, θυμούς, φόβους, ηδονές, νόσους και θανάτους με το δούλο σου. Μήπως υπάρχει καμιά διαφορά του δούλου από τον κύριο; Μήπως δεν αναπνέουν τον ίδιο αέρα; Μήπως δεν βλέπουν εξίσου τον ήλιο; Μήπως δεν συντηρούν την φύση με την ίδια τροφή; Μήπως τα σπλάχνα τους δεν έχουν την ίδια κατασκευή; Μήπως δε γίνονται μια σκόνη μετά το θάνατο; Μήπως δεν θα κριθούν εξίσου; Μήπως δεν θα γευθούν κοινή βασιλεία ή γέεννα; Πες μου, πώς να θεωρηθείς κύριος κάποιου, με τον οποίο είσαι ίσος σε όλα;»

[Πηγή: Κοινωνική διδασκαλία Ελλήνων Πατέρων, τόμος 1ος, Ν.Θ.Μπουγάτσου, εκδ. Αποστολική Διακονία, σσ.312-313]

Ετικέτες: Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, δουλεία, δουλοκτησία, κατάργηση δουλείας