Παράρτημα «ορθολογιστικών φώτων»: απόσπασμα από «Χριστιανοσύνη ή άλλως Ευρώπη» του Novalis(+1801)

Στο προηγούμενο, τρίτο τμήμα του δοκιμίου για την επιστροφή στα ορθολογιστικά φώτα του 18ου αι.(δείτε εδώ ), γράψαμε για τον Νοβάλις, χαρακτηριστικότατη μορφή του πρώιμου Ρομαντισμού, ή γερμανικού Ρομαντισμού:

Ο δε Νοβάλις(+1801), που έζησε τα γεγονότα από την Γερμανία, είναι αυτός που θα μας μιλήση για την καταγωγή αυτού του μίσους. Είναι το μίσος προς την «καθολική πίστη», λέει, που επεκτείνεται σε ένα αντιχριστιανισμό, και κατόπιν περιλαμβάνει όλα αυτά τα υπόλοιπα, την τέχνη, το συναίσθημα κτλ.

Ένα όντως θαυμάσιο απόσπασμα από ένα «σπάραγμα» που είναι από τα πρώτα της «Χριστιανοσύνης»(1799) που εκδόθηκαν την αμέσως επόμενη χρονιά μετά την τελευτή του Ν.(1802) είναι το παρακάτω:

Αυτό που αρχικά ήταν προσωπικό μίσος κατά της καθολικής πίστης μεταβλήθηκε αργά αλλά σταθερά σε μίσος κατά της Βίβλου, κατά της χριστιανικής πίστης και τελικά κατά αυτής της ίδιας της θρησκείας. Κι ακόμη παραπέρα: το αντιθρησκευτικό μίσος επεκτάθηκε κατά τρόπο πολύ φυσικό και λογικά συνεπή σε όλα τα αντικείμενα του ενθουσιασμού, απαξίωνε ως πράγματα αιρετικά τη φαντασία και το συναίσθημα, την ηθική ευθύτητα και την αγάπη για την τέχνη, το μέλλον και το παρελθόν, μετά βίας άφησε τον άνθρωπο πρώτο στη σειρά των φυσικών όντων και μετέτρεψε την άπειρη δημιουργική μουσική του σύμπαντος σε μονότονο κροτάλισμα ενός τερατώδους νερόμυλου που τον κινεί το ρεύμα της τύχης και επιπλέει επάνω σ’αυτό -ένας σκέτος μύλος χωρίς αρχιμάστορα και χωρίς μυλωνά, ουσιαστικά, ένα perpetuum mobile, ένας μύλος που αλέθει τον ίδιο του τον εαυτό.

Αυτό το απόσπασμα είναι καταπληκτικό για ένα λόγο που είναι θεμελιώδης: αν όλες αυτές οι ιδέες προέκυψαν από το -ήκιστα ορθολογικόν!- μίσος και διαβλητό πάθος κατά της «καθολικής πίστης»(=γαλλικός παπισμός), πώς μπορεί κάποιος εκτός της Γαλλίας (του 18ου αι.) ή, έστω, το έσχατον, εκτός του κατολικισμού, να εγκολπώνεται αυτές τις ιδέες, και μάλιστα με τέτοια συνειδησιακή πώρωση και τύφλωση;

Υπάρχει κάποια ιδέα;..

Ετικέτες: φιλοσοφία της προόδου, Νοβάλις, Ορθολογισμός, Ρατσιοναλισμός, Φωταδιστάν, Φωταδισμός, Χριστιανοσύνη ή άλλως Ευρώπη